Source: https://corporatefinanceinstitute.com/resources/equities/equal-weighted-index/
ดัชนีตลาดหลักทรัพย์ (Security market index) เป็นตัวชี้วัดความสามารถในการทำกำไรของทั้งตลาด หรือแม้แต่อุตสาหกรรม ซึ่งเกิดจากการสร้างพอร์ตโฟลิโอที่ประกอบด้วยหลักทรัพย์ที่ต้องการใช้ในการคำนวณดัชนี การคำนวณดัชนีสามารถคำนวณได้จากทั้งราคา (Price index) ซึ่งเป็นการคำนวณผลตอบแทนจากราคาหุ้นที่เปลี่ยนแปลงไปเท่านั้น (Price return) ส่วนอีกวิธีคือการคำนวณจากผลตอบแทน (Return index) เป็นการคำนวณผลตอบแทนจากทั้งราคาและผลตอบแทนอื่นๆจากหลักทรัพย์ที่ได้รับมา (Total return)
ดัชนีตลาดหลักทรัพย์สามารถแบ่งได้เป็น 3 ชนิดหลักๆ ดังนี้:
Price-weighted index เป็นการนำราคาหุ้นในพอร์ตโฟลิโอมาหาค่าเฉลี่ยแบบง่ายๆด้วยจำนวนหุ้นในพอร์ต มีสูตรคำนวณดังนี้
Price-weighted index=Sum of stock prices / Number of stocks in index adjusted for splits
วิธีการนี้มีข้อดีตรงที่สามารถคำนวณดัชนีได้อย่างง่ายดาย แต่ก็มีข้อเสียตรงที่หุ้นที่มีตัวเลขราคาที่สูงจะมีผลกับค่าดัชนีมากกว่าหุ้นที่มีราคาต่ำ เนื่องจากมีน้ำหนักตัวเลขที่มากกว่า ดัชนีที่ใช้การคำนวณแบบนี้ได้แก่ Dow Jones Industrial Average (DJIA) เป็นการคำนวณจากหุ้น 30 ตัวในตลาดหุ้นสหรัฐฯ และ Nikkei Dow Jones Stock Average เป็นการคำนวณจากหุ้น 225 ตัวในตลาดหุ้นโตเกียว
Equal-weighted index เป็นการคำนวณผลตอบแทนเฉลี่ยของหุ้นในพอร์ตโฟลิโอ ณ ช่วงเวลาใดช่วงเวลาหนึ่ง มีสูตรคำนวณดังนี้
Equal-weighted index = Sum of stock returns / Number of stocks in index adjusted for splits
วิธีการนี้มีข้อดีคล้ายกับ Price-weighted index ตรงที่ความง่ายในการคำนวณ แต่ว่าจะต้องมีการปรับพอร์ตโฟลิโอ (Rebalance) อย่างต่อเนื่อง เพราะว่าเมื่อราคาหุ้นเปลี่ยนไปตามกาลเวลา สัดส่วนมูลค่าหลักทรัพย์ก็จะไม่เท่ากัน ดังนั้นจึงต้องปรับพอร์ตโฟลิโอเพื่อให้มูลค่าหลักทรัพย์กลับมาเท่ากัน ดัชนีที่ใช้การคำนวณแบบนี้ได้แก่ Value Line Composite Average และ Financial Times Ordinary Share Index
Market capitalization-weighted index (Value-weighted index) เป็นการคำนวณดัชนีโดยให้น้ำหนักกับบริษัทตามมูลค่าบริษัท (Market capitalization) ที่มี (ราคาหุ้นปัจจุบันคูณด้วยจำนวนหุ้นทั้งหมดของบริษัท) หารด้วยมูลค่าบริษัท ณ เวลาที่เริ่มเก็บข้อมูล แล้วคูณด้วยเลขอ้างอิง (นิยมใช้ 100) มีสูตรคำนวณดังนี้
Current index value = Current total market value of index stocks / Base year total market value of index stocks
ตัวอย่างเช่น หากในช่วงเริ่มต้นมีมูลค่าบริษัทในพอร์ตโฟลิโอ 80 ล้านบาท และเพิ่มขึ้นเป็น 95 ล้านบาทในเวลาต่อมา ดัชนีที่มีค่าเริ่มต้นที่ 100 จะมีค่าเป็น (95/80) x 100 = 118.75 นั่นเอง
ดัชนีที่ใช้การคำนวณแบบนี้ได้แก่ Standard and Poor’s 500 (S&P 500) และ SET Index
บทความที่เกี่ยวข้อง
- หลักการวิเคราะห์บริษัท: Security Market Indexes (Part 1) ชนิดของดัชนีหลักทรัพย์
- หลักการวิเคราะห์บริษัท: Security Market Indexes (Part 2) การใช้งานดัชนีหลักทรัพย์
- หลักการวิเคราะห์บริษัท: Security Market Indexes (Part 3) ประเภทดัชนีหลักทรัพย์
