Inventory Turnover Ratio คือ
Inventory Turnover Ratio คือ อัตราส่วนทางการเงินที่ใช้วัดความสามารถของบริษัทในการขายและทดแทนสินค้าคงเหลือในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ โดยคำนวณจากการเปรียบเทียบต้นทุนขายกับสินค้าคงเหลือเฉลี่ย เพื่อวิเคราะห์ความสามารถของบริษัทในการจัดการสินค้าคงคลังของตนเอง โดยจะทำการเปรียบเทียบระหว่างต้นทุนขาย (Cost of Goods Sold – COGS) กับสินค้าคงเหลือเฉลี่ยในช่วงเวลาหนึ่งๆ
การคำนวณสินค้าคงเหลือเฉลี่ยนั้น จะทำโดยการนำสินค้าคงเหลือที่มีอยู่ในต้นงวดและปลายงวดมารวมกัน แล้วหารด้วยสอง เพื่อหาค่าเฉลี่ยที่สะท้อนสถานะของสินค้าคงเหลือในช่วงเวลานั้นได้ดียิ่งขึ้น เนื่องจากสินค้าคงเหลือเป็นค่าที่เปลี่ยนแปลงไปตามเวลา
อัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือที่สูงแสดงถึงความสามารถของบริษัทในการขายสินค้าของตนเองได้ดีและสามารถจัดการสินค้าคงเหลือให้มีประสิทธิภาพ ไม่สะสมสินค้าเกินความจำเป็น ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีต่อการดำเนินธุรกิจ เนื่องจากการถือครองสินค้าคงเหลือที่มากเกินไปอาจส่งผลให้เกิดค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าและความเสี่ยงในการตกรุ่นหรือเสื่อมคุณภาพของสินค้า
ดังนั้น อัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือจึงเป็นตัวชี้วัดที่มีความสำคัญในการประเมินประสิทธิภาพของการจัดการสินค้าคงคลัง และช่วยให้นักลงทุนหรือผู้จัดการธุรกิจสามารถเข้าใจถึงการทำงานและความมีประสิทธิภาพของการจัดการสินค้าคงคลังได้ดียิ่งขึ้น
Inventory Turnover บอกอะไรได้บ้าง
Inventory Turnover Ratio ยังสามารถบอกถึงความถี่ที่กิจการสามารถขายและทดแทนสินค้าคงเหลือของตนในช่วงเวลาหนึ่งๆ อัตรานี้ยิ่งมีค่าสูง ยิ่งบ่งบอกถึงความสามารถของกิจการในการจัดการสินค้าคงเหลือได้ดี โดยไม่ทำให้เกิดความเสี่ยงจากการถือครองสินค้าเกินความจำเป็น
ความเสี่ยงที่ลดลงจากการมีสินค้าคงเหลือที่น้อย ได้แก่ ความเสี่ยงด้านการจัดเก็บ ซึ่งอาจทำให้สินค้าเสียหายหรือสูญหาย นอกจากนี้ยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บสินค้าคงเหลือ และลดความเสี่ยงของการเผชิญกับสินค้าตกรุ่น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในยุคที่เทคโนโลยีและแฟชั่นเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
นอกจากนี้ การมีสินค้าคงเหลือที่สูงยังช่วยลดต้นทุนเสียโอกาสในการใช้เงินทุนไปกับการลงทุนในส่วนอื่นๆ เพื่อช่วยให้กิจการเติบโตได้
สามารถบอกข้อมูลต่างๆ ดังนี้
- บ่งบอกว่าบริษัทสามารถขายและเปลี่ยนสินค้าคงเหลือใหม่ได้บ่อยเพียงใดภายในระยะเวลาหนึ่ง ๆ
- อัตราที่สูงชี้ว่าบริษัทมีการจัดการสินค้าคงเหลือได้ดี ไม่ทำให้สินค้าคงเหลือเกินความต้องการ ทำให้ลดความเสี่ยงของการสูญเสียจากสินค้าเสื่อมคุณภาพหรือตกรุ่น
- ช่วยลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการเก็บรักษาสินค้า เช่น การเสียหาย สูญหาย หรือตกรุ่น
- สามารถลดค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าคงเหลือ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อสภาพคล่องทางการเงินของบริษัท
- ช่วยให้บริษัทสามารถใช้ทรัพยากรทางการเงินไปกับการลงทุนในโอกาสอื่น ๆ ได้
- ค่า Inventory Turnover ที่สูงบ่งบอกว่าบริษัทสามารถขายสินค้าคงเหลือได้บ่อย แสดงถึงการจัดการสินค้าคงเหลือที่มีประสิทธิภาพ
- ช่วยลดความเสี่ยงที่สินค้าจะเสื่อมสภาพหรือตกรุ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีในตลาดที่แข่งขันสูงและมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
- สินค้าคงเหลือที่น้อยช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาและจัดการคลังสินค้า.
เมื่อเทียบกับบริษัทคู่แข่งและอุตสาหกรรม
- เพื่อดูว่าบริษัทมีประสิทธิภาพในการจัดการสินค้าคงเหลืออย่างไรเมื่อเทียบกับคู่แข่งในอุตสาหกรรมเดียวกัน
- ช่วยให้เห็นว่าบริษัทมีประสิทธิภาพในการจัดการสินค้าคงเหลืออย่างไรเมื่อเทียบกับมาตรฐานของอุตสาหกรรม
สูตรคำนวณ Inventory Turnover หรืออัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือนั้นมีดังนี้
โดยที่
- Cost of Goods Sold (COGS): คือต้นทุนของสินค้าที่ขายไปในช่วงเวลาหนึ่ง (โดยปกติคิดเป็นระยะเวลาหนึ่งปี) ซึ่งรวมถึงค่าใช้จ่ายโดยตรงในการผลิตหรือซื้อสินค้าที่จำหน่ายนั้น
- Average Inventory: เป็นค่าเฉลี่ยของสินค้าคงเหลือที่มีอยู่ในต้นและปลายงวดบัญชี สามารถคำนวณได้จากสูตร:
- อัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือบอกเราว่า ในช่วงเวลานั้นๆ บริษัทสามารถขายและทดแทนสินค้าคงเหลือได้บ่อยเพียงใด
- อัตราที่สูงหมายความว่าบริษัทสามารถขายสินค้าคงเหลือได้อย่างรวดเร็ว แสดงถึงการจัดการสินค้าคงเหลือที่มีประสิทธิภาพและการลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสินค้าคงเหลือ
วิธีการดูค่าของ Inventory Turnovers
- Inventory Turnover สูง: หมายถึงบริษัทมีความสามารถในการขายสินค้าคงเหลือได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งบ่งบอกถึงการจัดการสินค้าคงเหลือที่มีประสิทธิภาพ และมีสินค้าคงเหลือน้อย ช่วยรักษาสภาพคล่องทางการเงินของบริษัท ลดความเสี่ยงจากสินค้าเสียหายหรือล้าสมัย
- Inventory Turnover ต่ำ: บ่งชี้ว่าบริษัทมีความสามารถในการขายสินค้าคงเหลือที่ต่ำ หรือมีสินค้าคงเหลือสูง ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสภาพคล่องของบริษัท และมีความเสี่ยงที่เกี่ยวกับสินค้าเสื่อมสภาพหรือล้าสมัย
ตัวอย่างการคำนวณ Inventory Turnover
- สมมติว่า บริษัท A มีต้นทุนขายสินค้า (COGS) ในปีนี้คือ 500,000 บาท และสินค้าคงเหลือในต้นงวดคือ 100,000 บาท และสินค้าคงเหลือปลายงวดคือ 50,000 บาท
ก่อนอื่นเราต้องคำนวณค่าเฉลี่ยของสินค้าคงเหลือ
จากนั้นคำนวณอัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือ
- ดังนั้น Inventory Turnover ของบริษัท A คือ 6.67
- ซึ่งหมายความว่า ในช่วงปีที่ผ่านมา บริษัท A สามารถขายและทดแทนสินค้าคงเหลือของตนได้ประมาณ 6.67 ครั้ง
ข้อดีและข้อเสียของ Inventory Turnover
ข้อดี
- อัตราหมุนเวียนสูงช่วยบ่งบอกถึงการจัดการสินค้าคงเหลือที่ดี และการขายสินค้าได้อย่างรวดเร็ว
- ช่วยลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสินค้าคงเหลือตกรุ่นหรือเสื่อมสภาพ
- ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าคงเหลือ
- มีความเสี่ยงน้อยที่สินค้าคงเหลือจะเสื่อมคุณภาพในขณะที่อยู่ในคลัง
ข้อเสีย
- หากการคำนวณไม่แม่นยำ อาจนำไปสู่การขาดแคลนสินค้าหากมีความต้องการสูง
- ความยุ่งยากในการคำนวณ การคำนวณอาจซับซ้อน และต้องอาศัยข้อมูลที่แม่นยำ
- หากมีการจัดการสินค้าคงเหลืออย่างเข้มงวดเกินไป อาจนำไปสู่การขาดแคลนสินค้าเมื่อมีความต้องการสูง.
- ความถูกต้องของอัตราขึ้นอยู่กับข้อมูลสินค้าคงเหลือที่อัปเดตและแม่นยำ.
- บางสินค้าที่มีชีวิตการใช้งานยาวนานหรือไม่เปลี่ยนแปลงบ่อยครั้งอาจไม่เหมาะกับการใช้อัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือเป็นตัวชี้วัด
สรุป
อัตราหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือได้อย่างชัดเจนและถูกต้อง อัตราหมุนเวียนของสินค้าคงเหลือ (Inventory Turnover) จริงๆ แล้วเป็นตัวชี้วัดที่มีความสำคัญในการวิเคราะห์ประสิทธิภาพการดำเนินงานของกิจการ โดยใช้ต้นทุนขายหารด้วยสินค้าคงเหลือเฉลี่ย ที่คำนวณจากสินค้าคงเหลือต้นงวดบวกสินค้าคงเหลือปลายงวด หารด้วยสอง
อัตราหมุนเวียนสูงบ่งบอกถึงความสามารถของกิจการในการขายสินค้าได้เร็ว แต่ก็ต้องระมัดระวังไม่ให้สินค้าคงเหลือน้อยเกินไปจนไม่สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ ซึ่งอาจทำให้เสียโอกาสทางการตลาดและสูญเสียลูกค้า
นักลงทุนและผู้บริหารมักใช้ตัวเลข Inventory Turnover นี้ เพื่อประเมินว่าบริษัทจัดการสินค้าคงเหลือได้ดีแค่ไหน โดยมองว่าสินค้าที่ถูกขายได้เร็วเป็นสิ่งดี เพราะหมายความว่าบริษัทไม่ต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าที่อาจสูญเสียคุณภาพหรือตกรุ่นได้ง่าย
อย่างไรก็ตาม อัตราที่สูงเกินไปอาจบ่งบอกว่าบริษัทมีสินค้าคงเหลือน้อยเกินไป ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาในการตอบสนองความต้องการของลูกค้า ในทางกลับกัน อัตราที่ต่ำอาจบ่งชี้ว่าบริษัทมีสินค้าคงเหลือมากเกินความจำเป็น ทำให้เกิดค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บและความเสี่ยงต่อการเสื่อมสภาพของสินค้า
ดังนั้น การทำความเข้าใจและการบริหาร Inventory Turnover อย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้บริษัทสามารถปรับปรุงการดำเนินงาน เพิ่มความสามารถในการแข่งขัน และเพิ่มผลกำไรได้อย่างยั่งยืน
