สัญญา forward เป็นเครื่องมือทางการเงินที่มีบทบาทสำคัญในตลาดการเงิน โดยมูลค่าและราคาของ forward จะถูกกำหนดในช่วงเวลาต่างๆ ตั้งแต่การเริ่มต้นสัญญา ระหว่างอายุสัญญา และเมื่อสัญญาหมดอายุ ในช่วงเริ่มต้นสัญญา มูลค่าของสัญญา forward จะเท่ากับศูนย์ เนื่องจากราคา forward ถูกกำหนดโดยใช้หลักการไม่มีการอาร์บิทราจ ซึ่งคำนวณจากราคาสปอตในปัจจุบันบวกด้วยต้นทุนการถือครองสินทรัพย์จนถึงวันหมดอายุสัญญา

ระหว่างอายุสัญญา มูลค่าของสัญญา forward สำหรับผู้ซื้อจะเท่ากับราคาสปอตในปัจจุบันลบด้วยมูลค่าปัจจุบันของราคา forward ผู้ซื้อสามารถรับรู้มูลค่านี้ได้โดยการขายสินทรัพย์ในตลาดสปอตและนำเงินไปลงทุนในพันธบัตรที่ไม่มีความเสี่ยง

เมื่อสัญญาหมดอายุ มูลค่าของสัญญา forward สำหรับผู้ซื้อจะเท่ากับราคาสปอตลบด้วยราคา forward ถ้าราคาสปอตสูงกว่าราคา forward ผู้ซื้อจะได้กำไร แต่ถ้าต่ำกว่าก็จะขาดทุน โดยกำไรหรือขาดทุนของผู้ซื้อจะเท่ากับขาดทุนหรือกำไรของผู้ขายตามลำดับ นอกจากนี้ยังมีการพิจารณาต้นทุนและผลประโยชน์จากการถือครองสินทรัพย์อ้างอิงด้วย ซึ่งจะส่งผลต่อมูลค่าของสัญญา forward

Forward Rate

ในส่วนของอัตราดอกเบี้ยล่วงหน้า จะใช้สัญลักษณ์ที่ระบุทั้งระยะเวลาของเงินกู้และระยะเวลาในอนาคตที่จะเริ่มการกู้ยืม เช่น 1y1y หมายถึงอัตราดอกเบี้ยสำหรับการกู้ยืม 1 ปีในอีก 1 ปีข้างหน้า ส่วน 2y1y หมายถึงอัตราดอกเบี้ยสำหรับการกู้ยืม 1 ปีในอีก 2 ปีข้างหน้า เป็นต้น

อัตราดอกเบี้ยล่วงหน้าโดยนัย (Implied forward rate) คืออัตราที่ทำให้ผลตอบแทนจากการลงทุนสองวิธีที่เท่ากัน คือ การลงทุนตั้งแต่เวลา 0 จนถึงวันที่กำหนดในอนาคต เทียบกับการลงทุนตั้งแต่เวลา 0 จนถึงสิ้นสุดช่วงเวลาของอัตราล่วงหน้า

ตัวอย่างการคำนวณอัตราดอกเบี้ยล่วงหน้าโดยนัย เช่น พิจารณาพันธบัตรไม่มีดอกเบี้ยสองตัวที่ครบกำหนดใน 2 ปีและ 3 ปี โดยมีอัตราผลตอบแทน 2% และ 3% ตามลำดับ สามารถคำนวณอัตราดอกเบี้ยล่วงหน้า 1 ปีในอีก 2 ปีข้างหน้าได้ 5.03% คำนวณจาก 1.03^3 = 1.02^2 x (1+F)

สัญญาอัตราดอกเบี้ยล่วงหน้า (Forward Rate Agreement – FRA) เป็นตราสารอนุพันธ์ทางการเงินที่คู่สัญญาตกลงจะชำระส่วนต่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยที่กำหนดไว้ล่วงหน้ากับอัตราดอกเบี้ยอ้างอิงในอนาคต โดยคำนวณบนเงินต้นที่กำหนด FRA ถูกใช้โดยสถาบันการเงินเพื่อบริหารความผันผวนของสินทรัพย์และหนี้สินที่อ่อนไหวต่ออัตราดอกเบี้ย และยังเป็นส่วนประกอบของสัญญาแลกเปลี่ยนอัตราดอกเบี้ยระยะยาว

สรุป

มูลค่าของสัญญา forward เปลี่ยนแปลงตามช่วงเวลาของสัญญา ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงวันหมดอายุ ซึ่งขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ระหว่างราคาสปอตและราคา forward อัตราดอกเบี้ยล่วงหน้าใช้สัญลักษณ์เฉพาะเพื่อระบุระยะเวลาและจุดเริ่มต้นของการกู้ยืม โดยอัตราดอกเบี้ยล่วงหน้าโดยนัยสามารถคำนวณได้จากพันธบัตรที่มีอายุต่างกัน สัญญา FRA เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการบริหารความเสี่ยงด้านอัตราดอกเบี้ยสำหรับสถาบันการเงิน และเป็นพื้นฐานของตราสารอนุพันธ์ที่ซับซ้อนมากขึ้น เช่น สัญญาแลกเปลี่ยนอัตราดอกเบี้ย