การวิเคราะห์เครดิตของหุ้นกู้เป็นกระบวนการสำคัญในการประเมินความเสี่ยงของการให้กู้ยืมเงิน โดยวิธีการที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายคือการวิเคราะห์ด้วยหลัก 4C ได้แก่ Capacity (ความสามารถในการชำระหนี้), Collateral (หลักประกัน), Covenants (เงื่อนไขสัญญา) และ Character (อุปนิสัย)

Capacity

Capacity หรือความสามารถในการชำระหนี้ เป็นการประเมินว่าผู้กู้มีความสามารถในการชำระคืนเงินกู้ได้ตรงตามเวลาหรือไม่ การวิเคราะห์ในส่วนนี้มีความคล้ายคลึงกับการวิเคราะห์มูลค่าหุ้น โดยแบ่งการพิจารณาออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ 1) โครงสร้างอุตสาหกรรม ซึ่งใช้ทฤษฎี Five Forces ของ James Porter ในการวิเคราะห์ 2) ปัจจัยพื้นฐานของอุตสาหกรรม เช่น ความผันผวนตามวัฏจักรเศรษฐกิจ แนวโน้มการเติบโต และสถิติต่างๆ 3) ปัจจัยพื้นฐานของบริษัท เช่น ส่วนแบ่งการตลาด ประวัติการดำเนินงาน กลยุทธ์ของผู้บริหาร และอัตราส่วนทางการเงิน

Collateral

Collateral หรือหลักประกัน เป็นสินทรัพย์ที่ผู้กู้นำมาค้ำประกันเงินกู้ โดยมีความสำคัญมากสำหรับบริษัทที่มีความน่าเชื่อถือต่ำ การวิเคราะห์หลักประกันจะพิจารณาถึงมูลค่าของสินทรัพย์ต่างๆ เช่น สินทรัพย์ไม่มีตัวตนอย่างสิทธิบัตร ค่าความนิยม ค่าเสื่อมราคา มูลค่าตลาดของหุ้น และทรัพยากรมนุษย์

Covenants

Covenants หรือเงื่อนไขสัญญา เป็นข้อตกลงระหว่างผู้กู้และผู้ให้กู้ที่กำหนดไว้ในสัญญาเงินกู้ แบ่งเป็น 2 ประเภทคือ affirmative covenants ที่กำหนดสิ่งที่ผู้กู้ต้องปฏิบัติ และ negative covenants ที่กำหนดสิ่งที่ผู้กู้ต้องละเว้นจากการปฏิบัติ เช่น การจ่ายเงินปันผล การก่อหนี้เพิ่ม การขายสินทรัพย์ การควบรวมกิจการ เป็นต้น เงื่อนไขสัญญาช่วยสร้างกรอบทางกฎหมายที่มีผลผูกพัน ลดความไม่แน่นอนให้กับผู้ถือหุ้นกู้ แต่ต้องระวังไม่ให้เข้มงวดจนเกินไปจนกระทบต่อการดำเนินงานของผู้กู้

Character

Character หรือลักษณะของผู้กู้ เป็นการพิจารณาความซื่อสัตย์และความมุ่งมั่นของผู้บริหารในการชำระคืนเงินกู้ โดยประเมินจากปัจจัยต่างๆ เช่น ความสมเหตุสมผลของกลยุทธ์ ประวัติการดำเนินงานที่ผ่านมา นโยบายบัญชีและภาษี ประวัติการทุจริตหรือกระทำผิดกฎหมาย และการปฏิบัติต่อผู้ถือหุ้นกู้ในอดีต

สรุป

การวิเคราะห์เครดิตของหุ้นกู้ด้วยหลัก 4C นี้ช่วยให้ผู้ให้กู้สามารถประเมินความเสี่ยงได้อย่างรอบด้าน ทั้งในแง่ของความสามารถทางการเงิน หลักประกัน ข้อผูกมัดตามสัญญา และความน่าเชื่อถือของผู้บริหาร ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงในการปล่อยกู้และเพิ่มโอกาสในการได้รับชำระคืนเงินกู้ตามกำหนด