ดอกเบี้ยทบต้นคืออะไร? สิ่งมหัศจรรย์ที่แปดของโลก

ความมหัศจรรย์ที่ถูกซ่อนไว้ในโลกการเงิน

อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์เคยกล่าวไว้ว่า “ดอกเบี้ยทบต้นคือสิ่งมหัศจรรย์อันดับที่ 8 ของโลก ผู้ที่เข้าใจมันจะได้รับผลประโยชน์ ส่วนผู้ที่ไม่เข้าใจจะต้องเป็นคนจ่าย” คำกล่าวนี้อาจดูเกินจริงในตอนแรก แต่เมื่อพิจารณาถึงสิ่งที่อยู่เบื้องหลัง เราจะเห็นได้ว่านี่ไม่ใช่การกล่าวเกินจริงแต่อย่างใด เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับดอกเบี้ยทบต้นกันว่าทำไมมันถึงมีพลังมหาศาล และนักลงทุนอย่างเราจะใช้ประโยชน์จากมันได้อย่างไร?

ดอกเบี้ยทบต้นคืออะไร?

ดอกเบี้ยทบต้น (Compound Interest) หมายถึงดอกเบี้ยที่คำนวณจากเงินต้นและดอกเบี้ยที่สะสมในงวดก่อนๆ กล่าวง่ายๆ คือ “ดอกเบี้ยที่เกิดจากดอกเบี้ย” หรือการที่เงินของคุณสร้างรายได้ และรายได้นั้นก็สร้างรายได้ต่อไปอีก

สมมติว่าฝากเงิน 10,000 บาทในบัญชีที่ให้ดอกเบี้ย 5% ต่อปี เมื่อครบปีแรกคุณจะมีเงิน 10,500 บาท (เงินต้น 10,000 บาท + ดอกเบี้ย 500 บาท) หากปล่อยให้ดอกเบี้ยทบต้น ในปีที่สอง ดอกเบี้ย 5% จะคำนวณจากยอดเงิน 10,500 บาท ทำให้คุณได้ดอกเบี้ย 525 บาท และมีเงินรวม 11,025 บาท

นี่คือความแตกต่างสำคัญระหว่างดอกเบี้ยทบต้นและดอกเบี้ยแบบธรรมดา (Simple Interest) ซึ่งคำนวณจากเงินต้นเท่านั้น หากเป็นดอกเบี้ยแบบธรรมดา คุณจะได้รับดอกเบี้ย 500 บาทต่อปีเท่าเดิมไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี

พลังของการเติบโตแบบทวีคูณ

สิ่งที่ทำให้ดอกเบี้ยทบต้นมหัศจรรย์คือการเติบโตแบบทวีคูณ (Exponential Growth) ซึ่งทำให้เงินเติบโตช้าในช่วงแรก แต่จะเร่งความเร็วขึ้นอย่างมากในระยะยาว

ลองพิจารณาตัวอย่างนี้:

หากคุณลงทุน 100,000 บาทที่อัตราผลตอบแทน 5% ต่อปี นี่คือการเติบโตของเงินลงทุนในแต่ละปี:

• ปีที่ 1: 105,000 บาท (เพิ่มขึ้น 5,000 บาท)
• ปีที่ 10: 162,889 บาท (ดอกเบี้ยในปีที่ 10 เท่ากับ 7,757 บาท)
• ปีที่ 20: 265,330 บาท (ดอกเบี้ยในปีที่ 20 เท่ากับ 12,635 บาท)
• ปีที่ 30: 432,194 บาท (ดอกเบี้ยในปีที่ 30 เท่ากับ 20,581 บาท)

สังเกตว่าดอกเบี้ยในปีแรกเท่ากับ 5,000 บาท แต่ในปีที่ 30 ดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นเป็น 20,581 บาท โดยที่ไม่ต้องลงทุนเพิ่มเลยแม้แต่บาทเดียว

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น ลองจินตนาการว่าคุณได้รับทางเลือกระหว่าง:

1. รับเงินสด 1 ล้านบาททันที หรือ
2. รับเหรียญ 1 สตางค์ที่มูลค่าเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุกวันเป็นเวลา 30 วัน

หลายคนอาจเลือกรับเงิน 1 ล้านบาททันที แต่หากคุณคำนวณการเติบโตของเหรียญ 1 สตางค์ที่เพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุกวันเป็นเวลา 30 วัน คุณจะพบว่า:

• วันที่ 1: 1 สตางค์
• วันที่ 10: 5.12 บาท
• วันที่ 20: 5,242.88 บาท
• วันที่ 30: 5,368,709.12 บาท

ในวันที่ 30 เหรียญ 1 สตางค์ของจะมีมูลค่ามากกว่า 5 ล้านบาท ซึ่งมากกว่าทางเลือกแรกถึง 5 เท่า

ตัวอย่างนี้แสดงให้เห็นถึงพลังของการเติบโตแบบทวีคูณอย่างชัดเจน ในช่วงแรกการเติบโตอาจดูไม่มาก แต่ยิ่งเวลาผ่านไป พลังของการทบต้นก็ยิ่งเพิ่มขึ้น

กฎ 72: เครื่องมือง่ายๆ สำหรับคำนวณการทบต้น

กฎ 72 (Rule of 72) เป็นสูตรคำนวณอย่างง่ายที่ช่วยให้คุณประมาณได้ว่าเงินของคุณจะเพิ่มเป็นสองเท่าในเวลากี่ปี โดยเพียงนำตัวเลข 72 หารด้วยอัตราผลตอบแทนต่อปี

ตัวอย่างเช่น:

• ผลตอบแทน 6% ต่อปี: 72 ÷ 6 = 12 ปี
• ผลตอบแทน 8% ต่อปี: 72 ÷ 8 = 9 ปี
• ผลตอบแทน 12% ต่อปี: 72 ÷ 12 = 6 ปี

กฎนี้แสดงให้เห็นว่าแม้ความแตกต่างของอัตราผลตอบแทนเพียงเล็กน้อยก็สามารถส่งผลอย่างมากในระยะยาว

ดอกเบี้ยทบต้นในโลกการลงทุน

ดอกเบี้ยทบต้นไม่ได้จำกัดอยู่แค่บัญชีเงินฝากหรือพันธบัตรเท่านั้น แต่ยังสามารถประยุกต์ใช้กับการลงทุนในหุ้นและกองทุนรวมได้อีกด้วย

ในการลงทุนหุ้น แม้จะไม่มีดอกเบี้ยในความหมายตรงๆ แต่ผลตอบแทนเกิดจากการเติบโตของมูลค่าบริษัทและเงินปันผล เมื่อนำเงินปันผลกลับไปลงทุนต่อ ก็จะได้ใช้พลังของการทบต้นเช่นกัน

การลงทุนในตลาดหุ้นที่มีอัตราผลตอบแทนเฉลี่ย 8-10% ต่อปีในระยะยาว สามารถสร้างความมั่งคั่งอย่างมหาศาล เช่น การลงทุน 100,000 บาทที่ผลตอบแทน 8% ต่อปี จะกลายเป็น 1,006,266 บาทในเวลา 30 ปี

ดอกเบี้ยทบต้นกับหนี้สิน

ขณะที่ดอกเบี้ยทบต้นเป็นมิตรแท้การลงทุน แต่ก็เป็นศัตรูที่น่ากลัวเมื่อพูดถึงหนี้สิน โดยเฉพาะหนี้บัตรเครดิตที่มีอัตราดอกเบี้ยสูง

สมมติว่าคุณมียอดค้างชำระบัตรเครดิต 10,000 บาท ที่อัตราดอกเบี้ย 20% ต่อปี ถ้าคุณไม่ชำระคืนเลย:

• ปีที่ 1: หนี้เพิ่มเป็น 12,000 บาท (ดอกเบี้ย 2,000 บาท)
• ปีที่ 2: หนี้เพิ่มเป็น 14,400 บาท (ดอกเบี้ย 2,400 บาท)
• ปีที่ 3: หนี้เพิ่มเป็น 17,280 บาท (ดอกเบี้ย 2,880 บาท)

ภายในเพียง 3 ปี หนี้ของคุณเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัว นี่คือด้านมืดของดอกเบี้ยทบต้นที่ไอน์สไตน์เตือนไว้ว่า “ผู้ที่ไม่เข้าใจจะต้องเป็นคนจ่าย”

เราจะได้ประโยชน์จากดอกเบี้ยทบต้นได้ยังไง?

1. เริ่มต้นเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้: แม้จะเริ่มด้วยเงินเพียงเล็กน้อย การเริ่มต้นเร็วให้เวลาแก่การทบต้นทำงานได้อย่างเต็มที่
2. ลงทุนอย่างสม่ำเสมอ: การสะสมเงินลงทุนอย่างต่อเนื่องช่วยเพิ่มพลังของการทบต้น
3. อดทนและมองระยะยาว: พลังที่แท้จริงของการทบต้นปรากฏในระยะยาว
4. จัดการกับหนี้อย่างมีแบบแผน: หลีกเลี่ยงหนี้ที่มีดอกเบี้ยสูง โดยเฉพาะหนี้บัตรเครดิต
5. เพิ่มอัตราผลตอบแทน: แม้ความแตกต่างเพียง 1-2% ก็สามารถสร้างผลต่างมหาศาลในระยะยาว

สรุป

ดอกเบี้ยทบต้นอาจไม่ได้น่าตื่นเต้นเท่าการเก็งกำไรในตลาดหุ้นหรือการลงทุนในสินทรัพย์ทางเลือก แต่เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม การเข้าใจและใช้ประโยชน์จากดอกเบี้ยทบต้นอย่างชาญฉลาดเป็นกุญแจสำคัญสู่ความมั่งคั่งในระยะยาว

การที่ไอน์สไตน์พูดว่าดอกเบี้ยทบต้นคือสิ่งมหัศจรรย์อันดับที่ 8 ของโลกไม่ได้เป็นสิ่งเกินจริงแต่อย่างใด มันคือหนึ่งในแนวคิดทางการเงินที่ทรงพลังที่สุดที่เราสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ ไม่ว่าจะเป็นนักลงทุนหน้าใหม่หรือมีประสบการณ์ การเข้าใจและใช้ประโยชน์จากดอกเบี้ยทบต้นจะช่วยให้บรรลุเป้าหมายทางการเงินได้เร็วขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น