สรุปหนังสือ ถ้าสุดท้ายก็ต้องตาย…จะไม่ใช้ชีวิตหน่อยเหรอ

สรุปหนังสือ ถ้าสุดท้ายก็ต้องตาย…จะไม่ใช้ชีวิตหน่อยเหรอ

HOW TO BE INTERESTING

By JESSICA HAGY

ทำไมต้องเป็นคนน่าสนใจ เพื่อให้ไม่ต้องเสียใจภายหลัง เพื่อให้เคารพตัวเอง เพื่อให้ชีวิตไม่น่าเบื่อ เพื่อฝากรอยจารึกไม่ใช่รอยด่างพร้อย และที่สำคัญที่สุดก็คือเพราะเป็นได้ มนุษย์เรามีทางเลือกอยู่ 2 ทาง ทางหนึ่งคือใช้ชีวิตแบบกล้า ๆ กลัว ๆ มีสิ่งต่าง ๆ มากมายที่อยากทำแต่ก็ไม่ได้ทำ ส่วนอีกทางคือใช้ชีวิตแบบต่อให้พรุ่งนี้ต้องตายก็ไม่มีเรื่องให้เสียดายภายหลัง ถ้าเลือกทางแรกชีวิตก็เหมือนดอกไม้ที่รอวันเฉา แต่ถ้าเลือกทางหลังทุกวันจะเต็มไปด้วยสิ่งแปลกใหม่ ทั้งน่าสนุก น่าสนใจ และน่าจดจำ อย่าลืมว่าเวลาในชีวิตมีจำกัด  ถ้าสุดท้ายก็ต้องตาย…จะไม่ใช้ชีวิตหน่อยเหรอ

ก้าวที่ 1

ออกสำรวจ

เพื่อไอเดียดี ๆ ได้เห็นสถานที่ใหม่ ๆ และความคิดเห็นของผู้คน ถ้าเอาแต่อยู่ในโลกของตัวเอง ก็จะเจอแต่คนน่าเบื่อ ที่สุมหัวคุยกันแต่เรื่องเดิม ๆ

จึงต้องออกไปคุยกับคนแปลกหน้า เพราะไม่มีใครเห็นเหมือนกันทุกเรื่อง ไม่มีใครไปที่เดียวกับเราทุกที่ ไม่มีใครรู้สึกแบบเดียวกันทุกอย่าง

แล้วจะออกไปไกลแค่ไหนดี ในเมื่อตัดสินใจลำบากก็ให้ลองทอยลูกเต๋าดู การทอยลูกเต๋าพาไปได้แทบทุกหนแห่ง ยังช่วยประหยัดเวลาที่ใช้ในการตัดสินใจเรื่องหยุมหยิมไปได้เยอะ พกลูกเต๋าติดกระเป๋าไว้มันจะช่วยให้อะไร ๆ น่าสนใจอยู่เสมอ

เมื่อไม่ใช้แผนที่ก็จะได้ค้นพบสถานที่ที่ยังไม่ถูกสำรวจ เมื่อปิดช่องทางการสื่อสารจะได้พูดคุยกับผู้คนที่พบเจอระหว่างทาง เมื่อเลิกใส่ใจข่าวคราวคนอื่นจะได้ค้นพบตัวเอง สารพัดเครื่องมือที่ใช้เปรียบเหมือนโซ่ที่ล่ามให้ติดอยู่กับโลกที่คุ้นเคย ถอดปลั๊กมันออกแล้วปิดมันให้หมด แล้วออกไปสำรวจสถานที่ใหม่ ๆ ทุกเรื่องราวมีหลายด้าน และทุกด้านต้องได้รับการบอกเล่า

เล่นบทตัวร้าย โดยทำตรงกันข้ามกับสิ่งที่คนอื่น ๆ คาดหวัง ลองแก้ต่างให้จำเลย ตั้งข้อสงสัยกับผู้บริสุทธิ์ ดูว่าข้อเท็จจริงไหนเป็นเพียงความคิดเห็น และความคิดเห็นไหนเป็นข้อเท็จจริง

สวมบทสายลับ ตาดูหูฟังเรื่องคนอื่น สอดรู้สอดเห็น สอดส่องแล้วจะได้รู้ความลับของผู้คน ทำทุกวันให้น่าสนใจด้วยภารกิจสอดแนม

ลองลิ้มชิมรส เปิดปากแต่ไม่ต้องพูด แค่สังเกตน้ำค้างยามเช้ามีรสชาติยังไง แล้วรสชาติชีวิตตอนเดินทางไปทำงานทุกวัน กลิ่นน้ำยาปรับผ้านุ่มของคนอื่นทำให้นึกถึงวัยเด็กได้บ้างไหม ทำไมทุกสนามบินถึงมีกลิ่นแบบเดียวกันหมด

ขยับตารางเวลา ตื่นก่อนนาฬิกาปลุก ออกไปเงยหน้ามองจันทร์บ้างแทนที่จะก้มหน้ามองจอ ทำงานตอนกลางคืนแล้วเล่นสนุกตอนกลางวัน แบ่งเวลาเพื่อไล่ตามความฝัน มีเวลาให้ออกสำรวจได้เสมอ แค่ต้องเลือกว่าจะทำเมื่อไหร่

ฝึกสังเกต ป้ายที่มีตัวอักษรเลือนราง แม่กุญแจพัง ๆ รูปถ่ายที่ถูกฉีกครึ่ง แผลเป็นเล็ก ๆ แก้วน้ำที่หกเจิ่งนอง รวมไปถึงอาการชะงักของหญิงสาวตอนที่ได้ยินชื่อคนรัก ทุกรายละเอียดล้วนบอกเล่าเรื่องราวบางอย่าง และทุกที่ก็เต็มไปด้วยรายละเอียดนับพัน

คงความเป็นเด็กไม่ใช่ทำตัวเป็นเด็ก เปิดตามองความอัศจรรย์ของโลกใบนี้ ก่อนจะหัดมองโลกตามความเป็นจริง มองดูสิ่งที่เป็นระเบียบ สิ่งที่ยุ่งเหยิง และสิ่งที่น่าขบขัน อารมณ์เสียให้น้อยลง รู้สึกพิศวงให้มากขึ้น

ถามทำไมบ่อย ๆ การตั้งคำถามให้ต้องหาเหตุผลมาอธิบาย ที่มักจะถามกันไม่หยุดหย่อน จนบางทีทำให้ไม่ชอบใจ แต่ถ้าได้ลองถามแบบนั้นดูบ้างอาจจะต้องแปลกใจ เมื่อคำถามง่าย ๆ ว่า “ทำไม…?” กลายเป็นคำตอบว่า “เพราะ…” ที่น่าทึ่งได้อย่างรวดเร็ว

ก้าวที่ 2

แบ่งปันสิ่งที่ค้นพบ

จงทำใจให้กว้าง เพราะไม่ใช่ทุกคนที่ได้ออกสำรวจ ให้พวกเขาได้สัมผัสกับประสบการณ์ ผ่านเรื่องราวการผจญภัยของคุณ

เรียนรู้ข้ามสาย ทุกคนมีของมีงานถนัดและมีความเ****วชาญเฉพาะตัวยาคลุกคลีกับคนที่ทำอะไรเหมือนๆกันจงออกไปพบปะผู้คนที่หลงไหลในเรื่องที่ต่างออกไปแล้วจะได้สัมผัสประสบการณ์ใหม่ๆมากขึ้นเป็นทวีคูณ

เปิดเกมรุก อย่ารอจนถึงวันพรุ่งนี้ลงมือทำมันตอนนี้เลยไปในที่ที่อยากไปอย่ารอคำเชิญให้จัดงานปาร์ตี้ของตัวเองกดซื้อตั๋วแล้วไปเพลิดเพลินกับการแสดง

ยื่นมือเข้าช่วย ลูกต้องการสิ่งที่มีไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไรก็ตามสิ่งที่คุณมีอยู่กับตัวนั้นแสนล้ำค่าจงเสาะหาคนที่ต้องการมันรู้กำลังความสามารถของตัวเองแล้วเสนอตัวเข้าช่วยพวกเขาจะยกย่องและจดจำไม่ว่าจะหยิบยื่นเวลาพรสวรรค์คำชื่นชม

พูดเรื่องที่รู้อยู่แล้ว สิ่งที่รู้อยู่แล้วมักยังเป็นปริศนาสำหรับคนอื่นความรู้เก่าๆอาจเป็นบทเรียนใหม่สำหรับใครบางคนงานง่ายๆอาจเป็นภารกิจสุดหินสำหรับใครอีกคนสมองเต็มไปด้วยขุมทรัพย์ที่ซ่อนอยู่จงส่งต่อสิ่งที่มีไอเดียดีๆไม่ใช่สิ่งที่แบ่งปันกันแล้วจะลดน้อยถอยลง

ไม่ต้องอาย ทุกการสนทนาล้วนเริ่มต้นจากก้าวเล็กๆที่ก้าวเข้าหากันโบกมือทักทายบอกให้คนอื่นรู้ว่ามีมุมมองอย่างไรฝากผลงานไว้ในที่แจ้งไม่ใช่ในที่ลับตาคน

เป็นเจ้าภาพให้มากกว่าเป็นแขก พาคนอื่นเข้ามาในโลกของตัวเองให้พวกเขาได้สนุกไปด้วยกันในที่ที่โปรดปรานไม่ต้องรอคำเชิญถ้าเป็นเจ้าภาพเองได้

เป็นสะพานไม่ใช่กำแพง วิธีขยายความคิดให้กลายเป็นเรื่องราวสามารถเป็นจุดศูนย์กลางให้ผู้คนได้โดยแนะนำให้คนอื่นรู้จักกันพาคนแปลกหน้ามาพบกันส่งต่อสิ่งที่รู้

หว่านคำชม ไม่ว่าใครต่างก็ต้องการกำลังใจเยอะๆกันทั้งนั้นคำชมนั้นมีค่าทางใจแถมยังฟรีด้วยน่าแปลกที่ผู้คนไม่ค่อยเอ่ยชมกันดังนั้นถ้าชื่นชอบอะไรก็จงอย่าเก็บเงียบไว้มันกล่าวคำชื่นชมคนที่เก่งในเรื่องสร้างสรรค์ชมบ่อยๆโดยต้องให้คนอื่นรับรู้ด้วย

คบเพื่อนหลากหลาย ติดป้ายยินดีต้อนรับที่หน้าบ้านพร้อมเปิดประตูเผื่อไว้เตรียมรับแขกที่ไม่ได้คาดฝันเขาอาจเป็นคนที่ยอดเยี่ยมหรืออาจไม่ยอดเยี่ยมแต่ว่าน่าสนใจ

เข้าหาคนอื่น แค่กดโทรออกหรือส่งข้อความครั้งเดียวแล้วทักคำว่าสวัสดีคำเดียวก็เข้าหาทุกคนได้แล้วทั้งคนที่ชื่นชมผู้ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจและทำให้ประทับใจรวมไปถึงคนที่รักหรืออยากจะรักทุกคนล้วนอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม

คุยเล่น การพูดคุยหยอกล้อสามารถเชื่อมโยงผู้คนเข้าหากันแถมยังเป็นโอกาสแลกเปลี่ยนเรื่องราวที่น่าสนใจลองหาเรื่องคุยทุกครั้งที่มีโอกาส

ใส่มุมมองตัวเองเข้าไป เมื่อมองเห็นจะประเมินเมื่ออ่านเจอจะครุ่นคิดธรรมชาติของมนุษย์ก็เป็นเช่นนี้ตีความและซึมซับข้อมูลไปพร้อมๆกัน

ก้าวที่ 3

ทำอะไรได้ทำไปเลย

ไม่ว่าจะลองเล่น เต้นรำ พูดคุย สังสรรค์ หรือทำเรื่องที่สร้างสรรค์ สิ่งสำคัญไม่ได้อยู่ที่ว่าทำอะไร แต่อยู่ที่ว่าได้ทำอะไรสักอย่าง และขอบอกไว้ว่า การนั่งบ่นไปเรื่อยเปื่อยไม่นับเป็นการทำอะไรสักอย่าง

ออกไปเปิดหูเปิดตา โลกภายนอกนั้นเต็มไปด้วยผู้คนที่น่าสนใจ และเรื่องราวอันแสนพิเศษ มันคือที่ที่จะพบสิ่งที่กำลังแสวงหา ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไรก็ตาม

ทำตามใจตัวเอง ถ้าไม่ได้อยากจะคบใคร กินอะไร หรือมีส่วนร่วมกับเรื่องใด ก็ไม่เห็นต้องฝืนใจทำ ถ้าแค่คิดก็เครียดก็ไม่เห็นต้องทน ทนทำงาน ทนทุ่มเทชีวิตให้กับสิ่งใด ถ้าสิ่งนั้นไม่สำคัญก็อย่าไปทำ เพียงเพราะสิ่งนั้นมันสำคัญกับคนอื่น

เลือกทำสักอย่าง หากไม่แน่ใจว่าจะทำอะไรกับวันนี้ งานนี้ หรือชีวิตนี้ดี อย่าไปคิดมากเลย ความลังเลไม่รู้จะเลือกอะไร อาจทำให้เสียเวลาชีวิตไปเปล่า ๆ ลองโยนหัวก้อยหรือหมุนขวดเสี่ยงทายดู เชื่อสัญชาตญาณของตัวเองแล้วออกไปลุยเลย

มองหาแนวร่วม สักวันอาจจะต้องการความช่วยเหลือ คำแนะนำ หรือพันธมิตร ดังนั้น บอกเล่าความรู้สึกและความตั้งใจของตัวเองให้ใครสักคนฟัง จงเปิดโอกาสให้คนอื่น ๆ ได้มีส่วนร่วมกับสิ่งที่กำลังทำ

ร่วมกิจกรรม การเข้าชมรมโรงเรียน เป็นอาสาสมัคร จัดงานปาร์ตี้ หรือร่วมการสัมมนา ทำแบบไหนก็จะเป็นคนแบบนั้น จงเป็นคนที่บอกกับคนอื่นได้ว่าเคยไปที่นั่นที่นี่ เคยทำนั่นทำนี่ และอยากทำอะไรใหม่ ๆ อยู่เสมอ

สนุกกับชีวิตให้เต็มที่ นิสัยปากอย่างใจอย่างจะขัดขวางไม่ให้สัมผัสกับประสบการณ์ใหม่ เลิกเสแสร้งแกล้งทำแล้วจะประสบความสำเร็จในชีวิตมากขึ้น

ให้เครดิตตัวเองบ้าง ทุกคนสมควรได้รับโอกาส สมควรได้มีความสุข สมควรได้สนุกสนาน เพราะมีความสามารถ มีความสนใจ และมีสิ่งดี ๆ จะมอบให้โลกนี้ ไม่เพียงมีที่ให้เท่านั้น แต่ยังจำเป็นต้องมีคุณด้วย

ปลดเปลื้องภาระ ใช่ว่าทุกกิจกรรมจะคุ้มค่าให้เสียเวลาทำ และใช่ว่ามีหน้าที่ต้องทำทุกงานที่น่าเบื่อ จงหลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้เหนื่อยหน่ายและหมดเรี่ยวแรง แต่ถ้ามันเป็นงานที่ต้องทำจริง ๆ ก็จงตั้งใจทำให้เสร็จโดยไว เพื่อจะได้ไม่ต้องไปคิดถึงมันอีก จะได้หันไปสนใจเรื่องที่สำคัญจริง ๆ และมีเวลาทำเรื่องที่น่าสนใจมากขึ้น

ถอดประกอบ เริ่มต้นด้วยความอยากรู้ ลองคิดดูว่าบางสิ่งทำงานยังไง บางอย่างเกิดขึ้นเพราะอะไร จับสิ่งต่าง ๆ มาถอดแล้วประกอบกลับเข้าไปใหม่ กดปุ่มนั้นปุ่มนี้ เปลี่ยนการตั้งค่า ลองดูว่าชิ้นส่วนปะติดปะต่อกันยังไง แล้วจะได้รู้ถึงความน่าสนใจของมัน

หาไอดอลในดวงใจ เสาะหาคนที่ทำให้ยิ้มได้ คนที่ใช้ชีวิตแบบที่ต้องการ คนที่ชื่นชม คนที่มีตัวตนจริง ๆ และไม่สมบูรณ์แบบเรียนรู้สองสิ่งนี้จากคนเหล่านั้น 1.สิ่งที่พวกเขาทำได้ดี 2.สิ่งที่พวกเขาทำได้ไม่ค่อยดี

ปกป้องสิ่งที่รัก ทั้งผู้คน สิ่งของ และสถานที่ที่ล้ำค่าและมีพลัง จงปกป้องเอาไว้ให้ดี อย่าปล่อยให้สิ่งที่รักถูกลืมอยู่ในส่วนลึกของจิตใจ

ประกาศศักดาให้โลกรู้ วิธีที่จะช่วยให้รู้สึกเป็นอิสระและปลอดภัยคือ ไม่ว่าจะทำอะไรก็ขอให้ทุ่มสุดตัว เปิดใจรับและทำให้สุดความสามารถ เอาให้สมกับที่ได้เลือกทำมันด้วยตัวเอง

ก้าวที่ 4

อ้าแขนรับความแปลก

ในโลกนี้ไม่มีใครที่ปกติหรอก ทุกคนล้วนมีมุมแปลก ๆ และมีความคิดเป็นของตัวเองกันทั้งนั้น แล้วจะพยายามแอบซ่อนไปทำไม ในเมื่อมันเป็นสิ่งที่ทำให้น่าสนใจ

เปลี่ยนแนวแต่งตัว เพื่อทำให้ตัวเองได้มีทั้งวันที่แต่งตัวจัดเต็มและแต่งตัวตามสบาย หาเวลาไปทะเล สวมหมวกใบที่มีที่ชอบใส่ อะไรก็ได้ที่ทำให้รู้สึกเป็นตัวของตัวเอง บางครั้งแค่สวมรองเท้าคู่ที่ใช่ ก็ทำให้เป็นตัวเองได้อย่างมั่นใจมากขึ้นแล้ว

เป็นตัวเองท่ามกลางผู้คน เป็นตัวเองตั้งแต่ก้าวออกจากบ้าน เป็นตัวเองในที่ทำงาน แสดงตัวตนด้วยความภาคภูมิใจ อย่ากั๊กความสามารถ หรือซ่อนความพิเศษเฉพาะตัว เพราะแตกต่างจึงมีตัวตน และการเปิดเผยตัวตนให้ทุกคนได้รู้ จะทำให้เป็นตัวเองได้อย่างแท้จริง

อย่าสวมหน้ากาก ท่าทางและรอยยิ้มที่เสแสร้ง รวมถึงการฝืนแต่งตัว และทำตัวเหมือนคนอื่น ทั้งหมดนี้ล้วนบดบังสิ่งที่น่าสนใจอย่างแท้จริง

เลิกขอโทษ ความแปลกและแตกต่างไม่ใช่เรื่องผิด ไม่ควรรู้สึกผิดที่เป็นคนน่าสนใจ

ยิ้มแย้มรับยิ้มเยาะ ไม่ใช่ทุกคนที่จะเข้าใจ ไม่ใช่ทุกคนที่จะเห็นคุณค่า ไม่ใช่ทุกคนที่จะเปิดใจรับ จงอย่าเปลี่ยนตัวเองเพื่อคนพวกนั้น แค่ส่งยิ้มให้พวกเขาแล้วเดินหน้าต่อ

ยืดอกอย่างภาคภูมิ ความแปลกเป็นสิ่งมีค่า เป็นตราเกียรติยศ และเป็นความภาคภูมิใจ มันทำให้แตกต่างจากคนอื่น ทั้งยังช่วยพาไปพบเจอกับผู้คนที่ยินดีเมื่อได้อยู่ด้วย และคนที่เราก็ยินดีที่ได้อยู่กับพวกเขา

ตรวจสอบแรงจูงใจ คนน่าสนใจนั้นมีแรงจูงใจเป็นการทำ เพื่อสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่าที่เป็นอยู่ตอนนี้ ที่กำลังทำตามความคาดหวังของคนอื่น หรือทำในสิ่งที่รู้สึกอยู่ลึก ๆ ว่าต้องทำกันแน่

ออกนอกลู่นอกทาง ระหว่างนักวิทยาศาสตร์ชื่อดังกับนักวิทยาศาสตร์ชื่อดังผู้เล่นเซลโล่ และประดิษฐ์หุ่นกระบอกไม้ในประภาคารสุดขอบโลก ซึ่งบางครั้งเขาก็แต่งบทกวีโดยอาศัยแสงไฟจากเรือที่แล่นผ่านไปมา คิดว่า 2 คนนี้ใครน่าสนใจกว่ากัน ใช่แล้วจงทำตามแรงกระตุ้นแปลก ๆ ที่ผุดขึ้นมา การเดินออกนอกลู่นอกทางอาจพาไปเจอที่เป็นตัวเองก็ได้

ไม่หยุดเดินหน้า ในทุก ๆ วันจงก้าวเข้าหาสิ่งที่เป็นความสุข ก้าวเข้าใกล้การผจญภัยไปอีกก้าว และปลดปล่อยความแปลกอันแสนพิเศษในตัวออกมา

ส่งเสริมความต่าง จงส่งเสริมสิ่งที่ทำให้คนเราต่างกัน หนุนนำความประหลาด ลงทุนกับสิ่งที่ไม่ธรรมดา และใช้เวลาทำในสิ่งที่ผิดแผกแตกต่าง หรือพิลึกจนอดทึ่งไม่ได้

ใช้ประโยชน์จากความพิลึก สิ่งที่ทำให้น่าสนใจนั้นยังทำให้มีค่าด้วย มีเพียงคุณคนเดียวที่ทำได้อย่างที่ทำ มีเพียงคุณที่รู้และบอกเล่าสิ่งที่รู้ได้ ไม่จำเป็นต้องมีความสามารถดีเลิศ แค่ดีพอให้อ้างสิทธิ์เป็นเจ้าของได้ก็พอ

เข้าร่วมก๊วน อย่าหลงเข้าไปในวังวนของการแก่งแย่งแข่งขัน จงหนีไปรวมกลุ่มกับผู้คนที่กำลังใช้ชีวิตตามความฝันของตัวเอง ถ้าคิดแสวงหากลุ่มก๊วนที่มีอุดมการณ์เดียวกัน ก็จะพบเจอความสุขและสนุกกับชีวิต โดยไม่ทำให้ตัวเองต้องเหนื่อยเปล่า

ก้าวที่ 5

ทำชีวิตให้มีความหมาย

หากไม่แยแสอะไรกับใครเลย ก็จะไม่มีใครแยแสด้วยเหมือนกัน

นึกถึงสิ่งที่เรียกน้ำตาได้ ที่ไหนสักที่ ใครสักคน ชีวิตสักชีวิต เพลงสักเพลง ถึงเวลาที่ต้องทุ่มเทให้กับสิ่งที่ติดอยู่ในความทรงจำมากขึ้นอีกนิด

ให้เพื่อตัวเอง คนเรารู้สึกดีเมื่อได้รับ รู้สึกอิ่มใจเมื่อได้มอบของขวัญ และรู้สึกเป็นปลื้มเมื่อได้ทำให้ใครสักคนมีความสุข การทำเพื่อคนอื่นนั้นนำมาซึ่งความรู้สึกอิ่มเอมมาก

ใช้เงินเพื่อสร้างคุณค่า จ่ายเงินให้ใคร ได้เงินมาจากไหน มีกลุ่มคนหรือบริษัทใดเกี่ยวข้องบ้าง เห็นด้วยกับจุดยืน หลักการ และพฤติกรรมการแสดงออกของพวกเขาหรือเปล่า แล้วรับได้ไหม ถ้ารับไม่ได้ก็ขอให้รู้ไว้ว่าสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงได้เสมอด้วยเงินของตัวเอง

ลงไปคลุกฝุ่น คนมุงไม่เคยได้พาดหัวข่าว ส่วนคนสังเกตการณ์ก็ไม่เคยสร้างประวัติศาสตร์ ดังนั้น จงกล้าแลก เอาจริงเอาจัง และทุ่มสุดตัว หากอยากเป็นคนสำคัญก็ต้องยอมคลุกฝุ่นเปื้อนโคลน

ส่งเสียง อะไรดีต้องส่งเสริม อะไรไม่ดีก็ต้องปราม พูดสิ่งที่คนอื่นไม่กล้าพูดออกมาดัง ๆ และกระตุ้นให้ถกเถียงกันด้วยเหตุผล

ทำให้ดีที่สุด ถามตัวเองว่าทำดีที่สุดเท่าที่จะทำได้แล้วหรือยัง และถามต่ออีกว่าถ้างั้นต้องทำยังไงถึงจะดีที่สุด พอได้คำตอบแล้วก็พยายามทำจนกว่าจะสำเร็จ

เดิมพันความธรรมดาเพื่อความเป็นที่สุด รู้สึกให้ได้มากกว่าแค่สบายดี ทำให้ได้ดีกว่าแค่พอใช้ สาเหตุที่ความเป็นที่สุดไม่ได้มีดาษดื่น ก็เพราะมีแค่ไม่กี่คนที่พยายามไขว่คว้า หนทางเดียวให้ได้มาซึ่งความไม่ธรรมดาคือ ต้องเอาความธรรมดาเข้าแลก

เป็น MVP ทุกคนเป็นผู้เล่นและผู้ลิขิตเรื่องราวชีวิตของตัวเอง ซึ่งมันไม่มีใครสมบูรณ์แบบ เรื่องราวชวนให้ติดตามได้ ไม่ว่าใครก็ทำให้ชีวิตตัวเองน่าสนใจได้ทั้งนั้น ขอเพียงใช้หัวใจนำทาง จงเป็นผู้เล่นทรงคุณค่า ที่ผู้คนจะจดจำไปนานแสนนาน

ทำบ้างยังดีกว่าไม่ทำเลย ทุกการกระทำสำคัญหมด ไม่ว่าจะเล็กน้อยแค่ไหนก็ตาม

ชิงความได้เปรียบ มองให้ลึกกว่าที่ตาเห็น ให้ทะลุผ่านเปลือกนอก ข้ออ้าง และฉากหน้าแล้วจะพบปมปัญหาให้เริ่มแก้จากตรงนั้น เพราะถ้าเริ่มต้นดีก็จะมีชัยไปกว่าครึ่ง

จัดลำดับให้ดี ๆ เรื่องสำคัญต้องมาก่อน แล้วเรื่องอื่น ๆ จะเข้าที่เอง

ตั้งวงและแบ่งเค้ก รวบรวมคนมาเป็นกำลังสำคัญให้ได้มากที่สุด ร่วมแบ่งปันความกระตือรือร้น ไอเดีย และอุดมการณ์ อย่าลืมเตรียมเค้กไว้เยอะ ๆ เพราะใคร ๆ ก็ชอบ

ก้าวที่ 6

อย่าเอาแต่วางมาด

อีโก้เป็นตัวขัดขวางไอเดียใหม่ ๆ ถ้าอวดดีมากกว่ามีดี ใคร ๆ ก็จะพากันหลีกเลี่ยง

ยังมีอีกหลายเรื่องที่ไม่รู้ ความรู้ที่สั่งสมมาทั้งชีวิต ยังไม่ได้เศษเสี้ยวของกระแสข้อมูลที่ไหลวนอยู่ในจักรวาลอันกว้างใหญ่ไพศาลแห่งนี้ ให้ข้อเท็จจริงเล็ก ๆ แต่ยิ่งใหญ่นี้ปลอบประโลมจิตใจ

แค่รับฟัง ทั้งสิ่งที่เอ่ยและไม่ได้เอ่ยออกมา ความในที่แอบซ่อนอยู่ระหว่างถ้อยคำ น้ำเสียง อารมณ์เสียดสี รวมถึงความเคารพที่สัมผัสได้ การสื่อสารเป็นมากกว่าแค่การใช้คำพูด

ถอดหัวโขน ไม่ว่าจะราชาหรือราชินี หมอหรือทนายความ โสเภณีหรือบรรณารักษ์ สิ่งสำคัญไม่ได้อยู่ที่หัวโขน แต่อยู่ที่ตัวบุคคลต่างหาก

ไม่ใช่ว่าทุกคนจะอยากมีอย่างที่คุณมี ไม่ว่าความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ที่สุดจะน่าทึ่งแค่ไหน มันก็อาจเป็นฝันร้ายสำหรับใครบางคน ส่วนสมบัติล้ำค่าก็อาจเป็นแค่ขยะเน่า ๆ ในสายตาของคนอื่น ดังนั้น ถ้าจะโม้อะไรก็ขอให้ระวังไว้หน่อย

เล่นมุกล้อตัวเอง ทั้งเสื้อผ้า หน้าผม และท่าเดิน บ้านเกิด โรงเรียน และชื่อเล่น พอมานึก ๆ ดูแล้วมันก็ตลกดี อย่าทำตัวจริงจังเกินไปนักเลย

ช่างซักช่างถาม คนน่าสนใจไม่ได้สนใจแค่เรื่องของตัวเอง แต่ยังศึกษาหาความรู้แบบไม่มีที่สิ้นสุด พวกเขาจึงมักจบประโยคด้วยคำถามจากใจจริงอยู่เสมอ

อย่าหยุดเรียนรู้ สมัครเรียนอะไรก็ได้ ไม่ว่าจะเป็นวิชาอะไร ขอให้เลือกเรียนสิ่งที่ทำไม่เป็นเลยสักนิด ไม่รู้หรอกว่าจะต้องใช้ทักษะพวกนี้ขึ้นมาเมื่อไหร่

หัดภูมิใจแทนคนอื่น นอกจากตัวเองแล้วเคยรู้สึกภูมิใจเต็มเปี่ยมในตัวคนอื่นไหม ถ้าเคยก็จะรู้ว่ามันทำให้เป็นปลื้มและชื่นใจขนาดไหน ถ้าไม่เคยต้องทำความรู้จักใครสักคนให้ดีขึ้น เพื่อที่จะได้รู้สึกแบบนั้นบ้าง

คิดดูสิว่าโชคดีแค่ไหน ทุกคนคู่ควรกับสิ่งที่มีอยู่หรือเปล่า ก็คงนิดหน่อย แล้วสิ่งที่ไม่มีอาจไม่คู่ควรก็ได้ ยอมรับเถอะว่าโลกนี้มีความบังเอิญ โอกาส และแบบแผนทั้งหลายในชีวิต

ยอมรับว่าพลาด ความผิดพลาดเกิดขึ้นได้แถมบ่อยด้วย บางครั้งก็เป็นเพราะตัวเอง บางครั้งก็เป็นเพราะความซวย จงพร้อมยอมรับความผิดพลาดทั้ง 2 แบบนี้ให้ได้

เป็นลมใต้ปีก จงคอยให้ความช่วยเหลือ ให้คำปรึกษา และเป็นแรงสนับสนุนให้ทุกคนที่ได้พบพานไปถึงฝั่งฝัน ชื่อเสียง และคุณค่า มันไม่ได้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิดเหมือนที่คิด

ชื่นชมคนอื่นก่อนที่จะให้ใครมาชื่นชมคุณ ไม่ว่าจะเป็นสติปัญญา อำนาจ บารมี สมดุล หรือความงาม ยิ่งทึ่งกับสิ่งเหล่านี้ในตัวคนอื่นบ่อยแค่ไหน ก็ยิ่งมีโอกาสที่คนอื่นจะทึ่งในตัวคุณมากขึ้นเท่านั้น จะรู้ได้ยังไงว่าต้องตั้งเป้าหมายไว้สูงแค่ไหน ถ้าไม่เคยแหงนหน้ามองใครเลย

ก้าวที่ 7

ลองดูสักตั้ง

ลองทำสิ่งต่าง ๆ ดู เล่นกับไอเดียใหม่ ๆ ทำอะไรแผลง ๆ ถ้าไม่ก้าวออกจาก

คิดถึงสิ่งที่มีไม่ใช่สิ่งที่ขาด ถ้าคิดว่าตัวเองมีมากพอให้แบ่งปันก็คิดถูกแล้ว แต่ถ้าคิดตรงกันข้ามก็คิดถูกอีกเหมือนกัน

ทำไมไม่ทำ หากกลัวว่าจะล้มเหลว กลัวว่าถ้าล้มเหลวคนอื่นจะรู้ ล้มเหลวแล้วยังไง ถามจริง ๆ ถ้าล้มเหลวขึ้นมามันจะแย่สักแค่ไหนกันเชียว

ยอมรับว่าอยากทำ การปฏิเสธความฝันคือ การฆ่ามันทิ้งตั้งแต่แรกเกิด อย่ารู้สึกผิดที่จะลองพยายามทำบางสิ่ง อย่ารู้สึกแย่ที่อยากได้อะไรบางอย่าง เก็บความรู้สึกผิดไว้ใช้กับการที่ไม่เคยให้โอกาสตัวเองได้ลองเถอะ

เซอร์ไพรส์ตัวเอง คนอื่นคาดหวังอะไร ลองทำสิ่งที่แตกต่างออกไป ขั้นต่อไปคืออะไร ลองก้าวข้ามขั้นนั้นไปเลย เพราะสุดท้ายแล้วไม่มีใครจะมาบังคับได้

สะสมคลังความรู้ อ่านไม่เลือก จงใจแอบฟังคนอื่นคุยกัน เหม่อมองก้อนเมฆ เฝ้าสังเกตผู้คน และสรรหาหนังมาดู ยิ่งซึมซับสิ่งต่าง ๆ เข้าไปมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งมีของให้ปล่อยมากเท่านั้น

ก้าวข้ามขอบเขตเดิม ๆ เพียงเพราะไม่เคยไปที่ไหนสักที่ไม่ได้แปลว่าที่นั่นไม่ใช่ที่ของคุณ เพราะบางเรื่องไม่ได้ระบุว่าเป็นหน้าที่ตามตำแหน่งงาน ไม่ได้แปลว่าทำมันไม่ได้ คุณคนเดียวเท่านั้นที่กำหนดได้ว่า ที่ไหนเป็นที่ของคุณจริง ๆ

ให้ไฟเขียวกับตัวเอง อยากได้ไฟเขียวก็ให้ไฟเขียวกับตัวเองเลย เพราะส่วนใหญ่แล้วไม่มีใครเขาจะมาให้กัน

อาสาตัวทำงาน พูดว่าได้เลย เดี๋ยวช่วย ขันอาสาโดยพร้อมที่จะทำทุกอย่าง ทุ่มเททำงานด้วยหัวใจ นี่คือวิธีที่จะทำให้ผู้คนเริ่มหลงรัก และทำให้เริ่มหลงรักงานของตัวเอง

ลงมือทำตามแผน พรุ่งนี้ก็แล้วกัน ไว้ทีหลังก็ได้มั้งไม่ได้นะ วางแผนแล้วต้องทำ ไม่ใช่จะทำไม่ทำก็ได้ การผลัดวันประกันพรุ่งจะทำให้เสียใจภายหลัง

เผยความใน มีเพียงคนที่กล้าหาญมาก ๆ เท่านั้นที่จะยอมให้ตัวเองเป็นคนอารมณ์อ่อนไหว จิตใจต้องเข้มแข็งถึงจะกล้ายอมแพ้ให้กับความรู้สึกท่วมท้น คนน่าสนใจเป็นตัวละครในเรื่องราวความรักที่น่าดึงดูดใจ

จัดการงานสุดหิน รู้ไว้เถอะว่าอุปสรรคจะช่วยขับไล่คู่แข่งส่วนใหญ่ออกไป และเรื่องยากที่สุดคือเรื่องที่ถ้าทำได้แล้ว จะพึงพอใจเป็นที่สุด

ไม่มีอะไรต้องอาย แหกปากร้องเพลง วิ่งกระโดดบนทางเท้า เดี่ยวไมโครโฟนสด เลิกเซ็นเซอร์ความเป็นตัวเอง แล้วผู้คนจะยิ้มให้ ถ้ามีใครหัวเราะเยาะนั่นก็เป็นปัญหาของเขา

ก้าวที่ 8

หยุดไหลตามกระแส

ถ้ามันเป็นสิ่งที่ใคร ๆ ก็ทำกันคงช้าไปแล้ว จงทำในแบบของคุณเดี๋ยวคนอื่น ๆ ก็กระโดดเกาะกระแสอันร้อนแรงที่สร้างขึ้นมาเอง

อย่าสับสนระหว่างธรรมเนียมกับข้อบังคับ เขาทำกันแบบนี้ เรื่องมันเป็นแบบนี้ มาตลอดจริงไหม แล้วก็ต้องทนต่อไปแบบนี้ ไม่ใช่ไม่จำเป็นต้องทนต่อไปอีกแล้ว

ทำงานที่โคตรแปลก ตอนรถติดอยู่บนท้องถนน เคยนึกสงสัยไหมว่าคนที่อยู่ในรถคันอื่น ๆ เขาทำมาหากินอะไร ทำอะไรเป็นงานอดิเรก หรือทำอะไรเพื่อความสนุกบ้าง คำตอบมีมากมายเท่ากับจำนวนคนบนโลกใบนี้ เห็นไหมว่าความเป็นไปได้นั้นมีมหาศาล

ดังใช่ว่าจะดี แค่เพราะเห็นกันจนเกล่อไม่ได้แปลว่ามันเป็นสิ่งที่ดี หรือน่าเข้าไปมีส่วนร่วมด้วย

ให้ความอยากรู้นำทาง ถ้ารู้สึกว่ากำลังถูกดูดกลืนสู่วังวนกระแสนิยมอันซ้ำซากจำเจ ความอยากรู้อยากเห็นจะช่วยให้หลุดพ้นจากวังวนนั้น

หาทางของตัวเองให้เจอ ยิ่งทางนั้นแคบเท่าไหร่ก็ยิ่งเหลือช่องให้คนอื่นลอกเลียนแบบน้อยลงเท่านั้น ถ้าอยากเป็นคนน่าสนใจจงทำในสิ่งที่มีแค่ไม่กี่คนที่ทำได้ ไม่ใช่สิ่งที่ใคร ๆ ก็ทำกัน

เป็นดาวดวงใหม่เล็กหรือใหญ่ก็ไม่สำคัญ ไม่จำเป็นต้องมีชื่อเสียงระดับโลก หรือร่ำรวยล้นฟ้า จึงจะนับว่าประสบความสำเร็จ แค่ทำสิ่งที่ทำได้ให้ดีที่สุดก็พอแล้ว

สบาย ๆ เลิกคิดว่าความเครียดและความสำเร็จเป็นของคู่กัน จงหางานที่ใช่จะได้ไม่ต้องเสี่ยงหัวใจวายหลายรอบ

เปลี่ยนหน่วยวัด ทิ้งตารางเมตร แรงม้า เงินฝากเป็นล้าน ๆ จำนวนผู้ติดตาม และจำนวนวันที่ตื่นมาพร้อมรอยยิ้ม จงมองดูหน่วยวัดที่ใช้อยู่แล้วหาหน่วยวัดอื่นมาใช้แทน

สร้างกระแสของตัวเอง ปรากฏการณ์ทางสังคมล้วนเริ่มต้นจากไอเดียเล็ก ๆ ถ้าคิดจะทำอะไรได้ จงทำทุกทางเพื่อดึงมันออกจากซอกหลืบในสมอง แล้วเผยแพร่ให้คนอื่นได้รู้ทั้งโลก อาจอ้าแขนรับมันด้วยความเต็มใจ

เลิกหมกตัวอยู่กับบ้าน ทุกคนเติบโตมากับคนกลุ่มเดิม ที่ทำอะไรเดิม ๆ ในสถานที่เดิม ๆ ลองก้าวออกจากบ้านไปดูว่า ประสบการณ์ในวัยเด็กแตกต่าง และคล้ายคลึงกันกับคนอื่น ๆ อย่างไร

ยึดพื้นที่ที่ไม่มีใครครอบครอง เมื่อบางสิ่งถูกมองข้าม โดยใครบางคนสามารถยึดเอาสิ่งนั้นมา แล้วตั้งตัวเป็นเจ้าของได้เลย

ขุดคุ้ยความหลัง นำเรื่องที่ถูกลืมมาเล่าใหม่ อ่านหนังสือเก่า ๆ ฟังเพลงที่หาฟังยาก ปัดฝุ่นเรื่องที่เคยเป็นกระแส อาจค้นพบสมบัติล้ำค่าซุกซ่อนอยู่ในนั้น

ก้าวที่ 9

เลิกป๊อด

การเห็นต่าง หรือการเดินบนเส้นทางที่ไม่มีใครคาดคิดนั้น ต้องอาศัยความกล้า ถ้าไม่กล้าก็จะเป็นได้แค่คนที่พูดถึงคนอื่นที่เขากล้าจริง ๆ

ฝัน = ปัญหา ถ้ามีความฝัน ความหวัง หรือความปรารถนาของตัวเอง ก็ขอให้รู้ไว้ว่ามีแค่คุณคนเดียว ที่สนใจเรื่องพวกนี้มากพอที่จะทำให้สำเร็จได้

ก่อการกบฏ ถ้าพบว่าตัวเองกำลังทำงานที่ไร้จุดหมายหรือไร้ประโยชน์ ก็หยุดทำเถอะ อย่าต่อสู้เพื่อสิ่งที่ไม่เห็นว่ามีคุณค่า แล้วจะแปลกใจว่ายังมีคนอีกมาก ที่พร้อมจะเป็นแนวร่วมก่อการกบฏไปกับคุณ

อย่าอยู่ใต้อำนาจ หากอยากทำสิ่งที่น่าสนใจ ต้องมีอิสระที่จะสำรวจ ทดลอง และริเริ่มสร้างสรรค์ หลัก ๆ แล้วอำนาจมักถูกใช้เพื่อตีกรอบ จำกัด และควบคุมการทำสิ่งเหล่านั้น จงหาทางทำยังไงก็ได้ไม่ให้ตกอยู่ใต้อำนาจ

เผชิญความขัดแย้ง อาจไม่อยากฝืนใจใคร อาจไม่ชอบสร้างความขัดแย้ง อาจไม่กล้าร้องขอในสิ่งที่จำเป็นจริง ๆ ต้องเลิกรู้สึกแบบนั้นได้แล้ว

ที่ที่ปลอดภัยมักอันตราย ชีวิตง่าย ๆ นั้นเหมือนทรายดูด รู้ตัวอีกทีทุกอย่างก็สายไปเสียแล้ว จะขยับตัวก็ไม่ได้ จะหายใจก็ไม่ออก และจะอยากไปที่ไหนก็ไปไม่ถึง ดังนั้น อย่าปล่อยให้ชีวิตไหลไปเรื่อย ๆ ยกเว้นตอนปั่นจักรยานลงเนิน

หัวรั้นซะบ้าง การยอมแพ้เป็นเรื่องน่าเบื่อ มีเพียงคนน่าสนใจจริง ๆ เท่านั้นที่ถึงแม้ท้อแท้ก็ยังลุยต่อ ไม่ว่าจะต้องเผชิญกับอะไรก็ตาม

เบิกเนตรแก้ไขค่านิยมบ้าบอ สังคมมีการล่าแม่มดกันมาช้านาน แถมยังเคยมองว่าการค้าทาสเป็นเรื่องถูกกฎหมาย ยังมีอะไรอื่นอีกมากที่ต้องได้รับการแก้ไข แล้วจะทำอะไรกับมันได้บ้าง

กำหนดขอบเขตของตัวเอง ทั้งในเรื่องของความรัก ความสนใจ เวลา และเงินทอง จงปกป้องขอบเขตของคุณ อย่าให้ใครมารุกล้ำ เพื่อชีวิตที่เป็นปกติสุข

โดนปฏิเสธซะให้ชิน เมื่อก้าวออกสู่โลกกว้าง คนมากมายจะปฏิเสธ มองข้าม หรือไม่สนใจ แต่ก็ยังมีบางคนที่ยอมรับและสนับสนุนเช่นกัน คำปฏิเสธอาจทิ่มแทงให้เจ็บปวด แต่มีเพียงคำตอบรับเท่านั้นที่สำคัญกับคุณ

สร้างเรื่องยุ่งเหยิง ลองจัดวางเฟอร์นิเจอร์ องค์ประกอบ ไอเดีย และโอกาสเสียใหม่ โดยเรียงลำดับให้ดีกว่าเดิม ถึงเวลาต้องใส่ความคิดสร้างสรรค์ลงไป ในกระบวนการหรือแล้วสร้างใหม่

ทำไปบ่นไป ถ้าสิ่งต่าง ๆ ไม่ได้ดั่งใจผู้คนจะ 1.จดจำมัน 2.เปลี่ยนแปลงมัน มีไม่กี่คนที่เลือกข้อ 2 ให้ยุ่งยาก

รับฝีปาก ฝีปากก็เหมือนมีดที่ต้องหมั่นรับให้คมกริบด้วยการใช้งาน จงเลือกใช้คำพูดอย่างชาญฉลาด

ก้าวที่ 10

ไม่สนเสียงก่นด่า

ชีวิตที่น่าเบื่อนั้นปลอดภัย แค่ต้องทำตัวดี ๆ ตามที่คนอื่นบอก ทั้งที่มันไม่ใช่สิ่งที่น่าทำ ควรทำ หรือต้องทำ แถมถ้าทำตามใจตัวเองก็อาจมีบางคนไม่พอใจ

ทิ้งความทุกข์ลงทะเล ถ้ามีความทรงจำแย่ ๆ กับที่ไหน กับสิ่งใด หรือแม้แต่กับใคร จงปล่อยวางสิ่งเหล่านั้นลง แล้วจะรู้สึกตัวเบาขึ้นแทบจะในทันที

หลีกเลี่ยงผู้คนที่ทำให้รู้สึกแย่ อย่าโกรธหรือหลงฮุบเยื่อของศัตรู วิธีเดียวที่จะเอาชนะคนแบบนี้ได้คือ การไม่เล่นด้วย แล้วอีกอย่างไม่มีใครชอบคนที่หัวเสียอยู่ตลอดเวลา

อย่าใจร้ายกับตัวเอง มีเสียงในหัวที่คอยพูดดูถูกให้รู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจ ขอแค่พิสูจน์ด้วยการกระทำก็ทำให้มันเงียบเสียงลงได้แล้ว ขอเตือนไว้ก่อนว่ากว่าจะสำเร็จ อาจต้องใช้เวลานานหลายปี

อย่าฟังคำคนที่ไม่น่านับถือ เว้นเสียแต่ว่าอยากกลายเป็นคนแบบนั้นไปด้วย ไม่ต้องบอกก็รู้ว่าไม่อยากอยู่แล้ว

ดูตัวอย่างทั้งที่ดีและไม่ดี หากอยากรู้ว่าไม่ควรใช้ชีวิตแบบไหน ก็ให้เข้าไปสุงสิงกับพวกงี่เง่าเป็นครั้งคราว ส่วนถ้าอยากมีแบบอย่างในการใช้ชีวิต ก็ให้ศึกษาเอาจากคนที่ชื่นชม คิดเสียว่ากำลังทำวิจัยด้านพฤติกรรมอยู่ก็ได้

ให้อภัย คนส่วนใหญ่ล้วนพยายามอย่างดีที่สุดแล้ว แม้แต่พวกนิสัยเสียที่อาจไม่สมควรได้รับความรักและความชื่นชม การไปต่อกรด้วยรังแต่จะทำร้ายทั้งพวกเขาและตัวเอง

อย่ามัวนั่งรอโชคชะตา หากมัวรอสัญญาณจากฟ้าขอเสียใจด้วย คุณต่างหากที่ต้องเป็นคนให้สัญญาณกับตัวเอง

อย่าสับสนคำด่ากับคำวิจารณ์ มีเพียงคำติเพื่อก่อเท่านั้น ที่จะช่วยให้อะไร ๆ ดีขึ้นได้

เชื่อมือตัวเอง ใครก็ตามที่บอกว่าตัวคุณยัง….ไม่พอนั้นเป็นพวกงั่ง แล้วพวกเขาก็คิดผิดด้วย

เดินหน้าเต็มกำลัง อาจมีอดีตที่ไม่สมบูรณ์แบบและโหดร้าย หรือไม่ก็อาจเป็นคุณเองที่โหดร้าย อาจมีแผลเป็นเต็มตัวจนแทบไม่น่าเชื่อว่าจะรอดมาได้ แต่จะมัวจมปลักอยู่กับอดีตไม่ได้ หากไม่อยากถูกมันกัดกิน ขอแค่ก้าวข้ามไปได้ มันก็จะกลายเป็นเพียงเรื่องเล่า ที่ย้อนอดีตอีกเรื่องที่น่าสนใจ

เอาอย่างตุ่นปากเป็ด สัตว์หน้าตาประหลาดชนิดนี้ ดูจะเกิดจากการนำชิ้นส่วนเหลือ ๆ มาประกอบเข้าด้วยกัน แต่มันก็เอาตัวรอดได้ดี แถมยังโดดเด่นจนน่าทึ่ง ดังนั้น อย่ากลัวที่จะนำสิ่งที่น่าสนใจในตัวเองมาประกอบกัน จนกลายเป็นความเฉพาะตัว

ให้โอกาสคนโดยเฉพาะกับตัวเอง ตราบใดที่ยังมีลมหายใจ ก็ยังไม่สายเกินไปที่จะเปลี่ยนแปลง