Home Fundamental Analysis หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Income Statement (Part 4) EPS และ Dilutive EPS

Fundamental Analysis

หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Income Statement (Part 4) EPS และ Dilutive EPS

EPS หรือกำไรต่อหุ้น เป็นหนึ่งในค่าที่นักลงทุนทั่วโลกใช้เพื่อวิเคราะห์ความสามารถในการทำกำไรของบริษัท แต่ก่อนที่เราจะลงรายละเอียดเกี่ยวกับ EPS เราต้องทำความเข้าใจเรื่องประเภทของโครงสร้างเงินทุนกันก่อน

โครงสร้างเงินทุน (Capital Structure)

Source: https://www.universalcpareview.com/ask-joey/what-is-the-difference-between-basic-eps-and-diluted-eps/

โครงสร้างเงินทุนแบบได้เป็น 2 ประเภทคือ

โครงสร้างเงินทุนแบบธรรมดา (Simple capital structure) เป็นโครงสร้างที่ไม่มีหลักทรัพย์ปรับลด ที่จะมาดึงมูลค่าต่อหุ้นลง โครงสร้างจะประกอบด้วย หุ้นสามัญ, หนี้ที่ไม่สามารถแปลงเป็นหุ้นสามัญได้, และหุ้นบุริมสิทธิที่ไม่สามารถแปลงเป็นหุ้นสามัญได้
โครงสร้างเงินทุนแบบซับซ้อน (Complex capital structure) เป็นโครงสร้างที่มีหลักทรัพย์ปรับลด ประกอบด้วย Options, Warrants, และหลักทรัพย์อื่นๆที่สามารถแปลงเป็นหุ้นสามัญได้ (Dilutive securities)

Basic EPS

เป็นการคำนวณกำไรต่อหุ้นที่ไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบของหลักทรัพย์ปรับลด มีสูตรคำนวณดังนี้

Basic EPS=(Net income – Preferred dividends)/(Weighted average number of common shares)

Net income คือกำไรสุทธิ
Preferred dividends คือเงินปันผลหุ้นบุริมสิทธิ
Weighted average number of common shares คือจำนวนหุ้นเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก

สาเหตุที่ต้องลบเงินปันผลจากหุ้นบุริมสิทธิออก เนื่องจาก Basic EPS เป็นค่าผลตอบแทนของผู้ถือหุ้นสามัญ ส่วนจำนวนหุ้นเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักหาได้จากการนำจำนวนหุ้นแต่ละช่วงเวลามาคูณด้วยจำนวนเดือนแล้วนำมารวมกัน เช่น หากในหนึ่งปีมีหุ้นทั้งหมด 4,000,000 หุ้นตั้งแต่เดือนม.ค. ถึง มี.ค. จากนั้นจำนวนหุ้นเพิ่มเป็น 5,000,000 หุ้นจนสิ้นปี จำนวนหุ้นเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักจะเท่ากับ (4,000,000 x (3/12))+(5,000,000 x (9/12)) = 4,750,000 หุ้น

Diluted EPS

บริษัทใดที่มี Dilutive securities อยู่ จำเป็นที่จะต้องรายงาน Diluted EPS ด้วย โดยเป็นการปรับ Basic EPS ด้วย Dilutive securities ต่างๆ มีสูตรคำนวณดังนี้

[ (Net income – Preferred dividends) + convertible preferred dividends + convertible debt interest(1-t) ] / [Weighted average number of shares + convertible preferred shares + convertible shares from debt + convertible shares form options]

โดยที่ตัวแปรที่เพิ่มขึ้นมาด้านบนของสูตรคือค่าใช้จ่ายของ Dilutive securities แต่ละชนิด โดยที่ดอกเบี้ยของหนี้ที่สามารถแปลงเป็นหุ้นสามัญได้จะต้องคูณด้วย (1-t) ด้วย เนื่องจากเป็นดอกเบี้ยของหนี้หลังจากการหักภาษีแล้วนั่นเอง ส่วนตัวแปรที่เพิ่มขึ้นมาด้านล่างคือจำนวนหุ้นสามัญที่สามารถแปลงมาได้จาก Dilutive securities ต่างๆ เมื่อคำนวณ Diluted EPS ออกมาได้แล้ว มันก็จะเป็นค่ากำไรต่อหุ้นที่มีการปรับหาก Dilutive securities ต่างถูกแปลงออกมาเป็นหุ้นสามัญ

ปกติแล้วเราจะใช้ Basic EPS คำนวณกันเป็นส่วนใหญ่ เพราะว่ามีหุ้นเพียงบางตัวเท่านั้นที่มี Dilutive securities ในครอบครอง พาร์ทต่อไปของการวิเคราะห์ Income statement จะเป็นพาร์ทสุดท้ายซึ่งจะอธิบายเกี่ยวกับ Common-size income statement ที่มีประโยชน์ในการเปรียบเทียบสัดส่วนค่าต่างๆกับรายได้

หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Income Statement