ในโลกของการลงทุน การประเมินมูลค่าหุ้นถือเป็นหัวใจสำคัญที่นักลงทุนต้องให้ความสนใจ โดยเฉพาะอัตราส่วนทางการเงินที่ใช้ในการประเมินมูลค่า ซึ่งที่นิยมใช้กันมากที่สุดสองตัวคือ P/E Ratio และ EV/EBITDA เราจะพามาทำความเข้าใจทั้งสองอัตราส่วนอย่างละเอียด พร้อมวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของแต่ละตัว

P/E Ratio

P/E Ratio หรือ Price-to-Earnings Ratio เป็นอัตราส่วนที่นักลงทุนคุ้นเคยกันดี โดยคำนวณจากราคาหุ้นหารด้วยกำไรต่อหุ้น (EPS) ซึ่งแสดงให้เห็นว่านักลงทุนต้องจ่ายเงินกี่เท่าของกำไรเพื่อซื้อหุ้นตัวนั้น เช่น หากหุ้นมี P/E เท่ากับ 20 เท่า หมายความว่านักลงทุนต้องจ่ายเงิน 20 บาทเพื่อให้ได้กำไร 1 บาท

ข้อดีของ P/E Ratio

• เข้าใจง่าย คำนวณไม่ซับซ้อน
• ข้อมูลหาได้ง่ายจากแหล่งข้อมูลทั่วไป
• เหมาะสำหรับการเปรียบเทียบบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน
• สะท้อนมุมมองของตลาดต่อศักยภาพการเติบโตของบริษัท

ข้อจำกัดของ P/E Ratio

• ไม่ได้คำนึงถึงโครงสร้างเงินทุนและภาระหนี้สิน
• อาจถูกบิดเบือนได้จากการจัดการกำไรทางบัญชี
• ไม่เหมาะกับบริษัทที่มีกำไรผันผวนหรือขาดทุน
• ไม่สามารถใช้เปรียบเทียบระหว่างอุตสาหกรรมที่แตกต่างกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

EV/EBITDA

EV/EBITDA เป็นอัตราส่วนที่ซับซ้อนกว่าแต่ให้มุมมองที่ครอบคลุมกว่า โดย:

• EV (Enterprise Value) = มูลค่าตลาดของหุ้น + หนี้สินที่มีภาระดอกเบี้ย – เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด
• EBITDA = กำไรก่อนดอกเบี้ย ภาษี ค่าเสื่อมราคา และค่าตัดจำหน่าย

ข้อดีของ EV/EBITDA

• คำนึงถึงโครงสร้างเงินทุนทั้งหมดของบริษัท
• เหมาะสำหรับการเปรียบเทียบบริษัทที่มีโครงสร้างเงินทุนต่างกัน
• ลดผลกระทบจากนโยบายบัญชีที่แตกต่างกัน
• เหมาะกับการประเมินมูลค่าในการควบรวมกิจการ
• สะท้อนความสามารถในการทำกำไรจากการดำเนินงานที่แท้จริง

ข้อจำกัดของ EV/EBITDA

• การคำนวณมีความซับซ้อนกว่า P/E Ratio
• ต้องการข้อมูลมากกว่าและบางส่วนอาจเข้าถึงยาก
• ไม่ได้คำนึงถึงรายจ่ายลงทุน (Capital Expenditure)
• อาจให้ภาพที่ดีเกินจริงสำหรับบริษัทที่มีภาระหนี้สินสูง

เมื่อไหร่ควรใช้ P/E Ratio และ EV/EBITDA?

การเลือกใช้อัตราส่วนใดขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ:

ควรใช้ P/E Ratio เมื่อ:

1. ต้องการประเมินมูลค่าอย่างรวดเร็ว
2. เปรียบเทียบบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกันที่มีโครงสร้างเงินทุนคล้ายกัน
3. วิเคราะห์บริษัทที่มีการเติบโตสูงและมีกำไรสม่ำเสมอ
4. ประเมินบริษัทในอุตสาหกรรมบริการที่ใช้สินทรัพย์ถาวรน้อย

ควรใช้ EV/EBITDA เมื่อ:

1. วิเคราะห์บริษัทที่มีโครงสร้างเงินทุนต่างกัน
2. ประเมินมูลค่าเพื่อการควบรวมกิจการ
3. วิเคราะห์บริษัทในอุตสาหกรรมที่ใช้เงินลงทุนสูง
4. เปรียบเทียบบริษัทที่อยู่ในประเทศต่างๆ ที่มีระบบภาษีต่างกัน

กรณีศึกษา: การใช้ทั้งสองอัตราส่วนร่วมกัน

สมมติว่าเรากำลังวิเคราะห์บริษัท A และ B ในอุตสาหกรรมค้าปลีก:

บริษัท A:

• P/E = 15 เท่า
• EV/EBITDA = 8 เท่า
• มีหนี้สินต่ำ
• กำไรเติบโตสม่ำเสมอ

บริษัท B:

• P/E = 12 เท่า
• EV/EBITDA = 10 เท่า
• มีหนี้สินสูง
• กำไรผันผวน

หากดูเพียง P/E Ratio บริษัท B จะดูน่าสนใจกว่าเพราะราคาถูกกว่าเมื่อเทียบกับกำไร แต่เมื่อพิจารณา EV/EBITDA ร่วมด้วย จะเห็นว่าบริษัท A อาจมีความน่าสนใจมากกว่าเพราะ:

• มีความสามารถในการทำกำไรที่ดีกว่า
• มีภาระหนี้สินต่ำกว่า
• มีความเสี่ยงทางการเงินน้อยกว่า

คำแนะนำสำหรับนักลงทุน

1. ไม่ควรใช้อัตราส่วนใดอัตราส่วนหนึ่งเพียงอย่างเดียว
2. พิจารณาลักษณะเฉพาะของอุตสาหกรรมและบริษัทประกอบการตัดสินใจ
3. ศึกษาแนวโน้มของอัตราส่วนย้อนหลัง ไม่ดูเพียงค่าปัจจุบัน
4. เปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรมและคู่แข่งสำคัญ
5. พิจารณาปัจจัยอื่นๆ ประกอบ เช่น คุณภาพกำไร การเติบโต และความเสี่ยง

สรุป

ทั้ง P/E Ratio และ EV/EBITDA มีจุดแข็งและข้อจำกัดของตัวเอง นักลงทุนควรใช้ทั้งสองอัตราส่วนร่วมกันเพื่อให้ได้มุมมองที่ครบถ้วนในการประเมินมูลค่าหุ้น โดยต้องพิจารณาควบคู่กับปัจจัยพื้นฐานอื่นๆของบริษัท รวมถึงภาพรวมของอุตสาหกรรมและเศรษฐกิจ การเข้าใจข้อดีและข้อจำกัดของแต่ละอัตราส่วนจะช่วยให้นักลงทุนสามารถใช้เครื่องมือเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นในการตัดสินใจลงทุน