Bias ในการเทรด

Bias หรือความอคติทางอารมณ์ที่ทำให้เทรดเดอร์หลายคนตกม้าตายในสนามการเทรด นี่ถือเป็นเรื่องใหญ่ที่เทรดเดอร์ทุกคนต้องควบคุมให้ได้ อย่าตกเป็นเหยื่อของมัน … การต่อสู้กับ Bias นั้นเป็นเรื่องของจิตใจล้วน ๆ การที่จะชนะสิ่งนี้ได้ ต้องอาศัยประสบการณ์ในการเรียนรู้ และจิตใจที่เข้มแข็ง … โดยเราได้รวบรวม Bias ในการเทรดต่างๆ มาให้เทรดเดอร์เรียนรู้กัน

Anchoring Bias – การยึดติดจากประสบการณ์ที่เคยเกิดขึ้นหรือเคยพบเห็น แล้วมีผลต่อมุมมองในเหตุการณ์อนาคตที่ตามมา

ตัวอย่าง :

• เวลาเดินห้าง เจอเสื้อผ้าตัวนึงที่ร้าน A ราคา 600 บาท พอเดินไปเรื่อยๆ เจอร้าน B ตัวเดียวกันเลย แต่ขายที่ราคา 300 บาท … เรามีแนวโน้มที่จะซื้อร้านที่ B เนื่องจากคิดว่ามันถูก … ซึ่งจริงๆ แล้วถ้าเราเดินเจอเสื้อที่ร้าน B ร้านเดียวที่ราคา 300 บาท เราอาจจะไม่มีอารมณ์ที่อยากซื้อมันก็ได้ เพราะไม่รู้สึกว่ามันถูก

• เทรดเดอร์ 2 คนต่างรุ่นกัน … คนแรก (รุ่นเก่า) เล่นหุ้นตอนปี 40 ช่วงนั้น SET Index เคยลงจาก 1800 จุด ไปสู่ 200 จุด ซึ่งมองว่าบริเวณ 200-500 จุด ค่อนข้างต่ำมาก … กับอีกคนนึง (รุ่นใหม่) ที่พึ่งเล่นหุ้นตอนปี 50 กลับมองว่าบริเวณ 800 -1200 จุดของ SET Index ก็ต่ำมากๆ แล้ว … ซึ่งแต่ละรุ่นก็อิงจากประสบการณ์ที่เคยเกิดขึ้นในอดีตของตัวเอง พื้นฐานแต่ละช่วงเวลาบางทีมันถูกเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง บางบริษัทที่เปลี่ยนธุรกิจจากอย่างนึงไปอีกอย่างนึงเลยก็มี หรือที่เห็นได้ชัดอย่างผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลในสมัยก่อนที่ให้มากกว่า 10% แต่เดี๋ยวนี้ 3% ก็หรูสุดๆแล้ว …. บางอย่างในอดีตจะเอามาเทียบกันคงไม่ใช่เหตุผลที่ดี

Herding Bias – แนวโน้มที่เราจะทำตามคนส่วนใหญ่ … เชื่อว่าความคิดของคนส่วนใหญ่นั้นถูกต้อง (ซึ่งความเป็นจริง อาจถูกต้อง หรือ ไม่ถูกต้องก็ได้) โดยไม่ได้ตัดสินใจจากความคิดหรือข้อมูลของตัวเอง … คนเราส่วนใหญ่กลัวที่จะแตกต่าง

ตัวอย่าง :

• มีร้านอาหารร้านหนึ่งที่เวลาเราเดินผ่านไปผ่านมา คนเข้าเยอะมากกกก … กับอีกร้านหนึ่งที่ไม่มีคนเลย … เราคนทั่วไปจะเลือกเข้าร้านไหนล่ะครับ ? ก็ต้องร้าน คนเยอะไว้ก่อนใช่ไหมล่ะครับ คิดว่าคนเยอะต้องอร่อยและถูก … แต่จริงๆแล้ว ร้านที่คนเยอะ เค้าอาจจะจ้างดารา หรือ จ้างคนมานั่งเพื่อให้มันดูเยอะๆ เท่านั้นเอง … บางทีร้านที่คนน้อย อาจจะอร่อยกว่า ถูกกว่า ก็ได้

• นักลงทุนแห่ซื้อหุ้นที่กำลังขึ้นอย่างบ้าคลั่ง ไม่สนว่าราคาจะถูกหรือแพง ณ ตอนนั้น แค่ต้องมีหุ้นนั้นเพราะคนส่วนใหญ่เค้ามีกัน …. กลัวตกรถ

Confirmation Bias – โน้มเอียงกับข้อมูลที่ตรงกับความเชื่อเรา และไม่ให้น้ำหนักกับข้อมูลที่ไม่ตรงกับความเชื่อเรา

ตัวอย่าง :

• ที่ชัดเจนเลยคือ การเมือง , ผู้สนับสนุนฝ่าย A ก็จะติดตามข่าวสารจากสื่อต่างๆที่อวยฝ่าย A , ส่วนผู้สนับสนุนฝ่าย B ก็จะติดตามข่าวสารจากสื่อต่างๆที่อวยฝ่าย B

• เรากำลังสนใจซื้อหุ้นตัวนึง กำลังหาข้อมูลต่างๆ เราก็มักจะหาข้อมูลที่ถูกใจเรา ตามกูรู หรือ หาข่าวที่พูดถึงเรื่องดีๆ เท่านั้น … โดยไม่ฟังข้อมูลที่ไม่ดี

จะคล้ายๆ กับ Cognitive Dissonance – ที่จะอธิบายถึงความรู้สึกไม่สบายใจเมื่อมีความเห็นตรงข้ามเข้ามากระทบ (ธรรมชาติของมนุษย์จะชอบหาหลักฐานต่างๆ มาเพื่อยืนยันความเห็นของตัวเอง)

Loss Aversion Bias – พฤติกรรมของนักลงทุนที่กลัวการสูญเสีย กลัวการขาดทุน … โดยมักจะโฟกัสที่การกลัวขาดทุน มากกว่าไปโฟกัสที่การหากำไร

ตัวอย่าง

• ขายหุ้นที่กำไร ถือตัวที่ขาดทุน … เวลากำไรมักรีบขายทำกำไรเพื่อเก็บกำไรมาเร็วๆ ทั้งๆที่หุ้นนั้นอาจวิ่งไปต่ออีกไกลก็ได้ (แนวโน้มยังดี , พื้นฐานยังดีอยู่) แต่พอเวลาขาดทุน กลับถือทิ้งไว้ เพื่อรอให้วันนึง มันจะกลับมากำไร แต่พอเวลาผ่านไป ราคากลับลงต่อไปเรื่อยๆ แนวโน้มไม่ดีไปเรื่อยๆ พื้นฐานก็แย่เรื่อยๆ สุดท้ายไม่เหลือมูลค่าเลย เป็นต้น

คล้ายกับ The Disposition Effect นั่นเอง

Relativity Bias – ความอคติที่ว่า ชอบไปเปรียบเทียบกับคนอื่น หรือ ตัดสินข้อมูลต่างๆ โดยอ้างอิงจากบุคคลอื่น

ตัวอย่าง

• มีเทรดเดอร์ 2 คน คนนึงใช้วิธีการเทรดแบบ Trend following กับอีกคนใช้วิธีการเทรดแบบ Mean reversion … ซึ่งผลตอบแทนในแต่ละเดือนของ 2 วิธีการเทรดนี้ จะแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ถ้าคนใดคนนึงเอามาเปรียบเทียบกัน ก็จะรู้สึกอิจฉา หรือ รู้สึกดูถูกอีกคนหนึ่งทันที อย่างเช่น ตอนตลาดเป็นเทรน คนที่เทรดแบบ Trend following ในเดือนนั้น ก็จะกำไรมากกว่าเยอะอยู่แล้ว แต่หากตอนที่ตลาดเป็น Sideway คนที่เทรดแบบ Mean reversion จะกำไรมากกว่าในช่วงนี้

Recency Bias – การโน้มเอียงกับเหตุการณ์ที่พึ่งเกิดไปล่าสุด โดยเราจะให้น้ำหนักกับเหตุการณ์ที่พึ่งผ่านพบไปเมื่อเร็วๆนี้

ตัวอย่าง

• ถ้าให้นึกถึงหนังที่เราชอบ 10 เรื่อง เราก็มักจะพูดถึงหนังที่เราพึ่งดูไปเมื่อเร็วๆ นี้สักเป็นส่วนใหญ่

• การเลือกกองทุน เรามักจะเลือกลงทุนในกองทุนที่ผลตอบแทนในอดีตล่าสุดที่ดีๆ และคาดหวังว่าในอนาคตมันจะดีเหมือนในอดีต … ซึ่งอาจจะไม่ก็ได้

Bias การเทรดอื่นๆ

แหล่งข้อมูลอ้างอิง