การที่บริษัทจะออกหุ้นกู้ (Bonds) มาได้ จำเป็นจะต้องเสียค่าธรรมเนียมต่างๆ เช่น ค่าธรรมเนียมตามกฎหมาย, ค่าลงทะเบียน, และค่าธรรมเนียมอื่นๆ เรียกรวมกันว่าเป็นค่าออกหุ้นหู้ (Issuance cost) ซึ่งบริษัทสามารถนำค่าเหล่านี้มาลดมูลค่าหนี้สินของหุ้นกู้ ณ เวลาที่ออกหุ้นกู้มาได้
Source: https://corporatefinanceinstitute.com/resources/career-map/sell-side/capital-markets/debt-issuance-fees/
จากที่เคยอธิบายไปในบทความก่อนๆว่า Book value ของ Bonds จะขึ้นอยู่กับ Effective interest rate ณ เวลานั้น หาก Effective interest rate สูงกว่า Coupon rate ก็จะเป็น Discount bond และมี Book value ต่ำกว่า Par value หาก Effective interest rate ต่ำกว่า Coupon rate ก็จะเป็น Premium bond และมี Book value สูงกว่า Par value ซึ่งบริษัทสามารถบันทึก Book value นี้เป็น Bond liability ใน Balance sheet ไปเลย หรือสามารถบันทึกตาม Fair value ปัจจุบันก็ได้ (ไม่สามารถเปลี่ยนวิธีไปมาได้) ซึ่งหากใช้วิธีนี้แล้ว Effective interest rate มีการเปลี่ยนแปลง ก็จะบันทึกกำไรขาดทุนลงไปใน Income statement
ในการวิเคราะห์บริษัท นักลงทุนควรใช้วิธีประเมินมูลค่า Bonds ด้วย Fair value เนื่องจากบริษัทมีสิทธิที่จะซื้อ Bonds คืนหากอัตราดอกเบี้ยนโยบายสูงขึ้น ส่งผลให้ราคา Bonds ลดลงและบริษัทก็สามารถจ่ายคืนเจ้าหนี้ได้ในราคาที่ถูกนั่นเอง การที่บริษัทบันทึกมูลค่า Bonds ตาม Fair value ยังส่งผลให้ปริมาณ Bond liability ลดลงไปด้วย และทำให้อัตราส่วน Debt-to-equity กับ Debt-to-assets ลดลงตามมาในช่วงที่อัตราดอกเบี้ยนโยบายสูงขึ้น แต่ถ้าหากอัตราดอกเบี้ยปรับตัวลดลง ก็จะส่งผลในทางตรงกันข้ามกัน
การบันทึกกระแสเงินสดเมื่อออกหุ้นกู้จะบันทึกในกระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหาเงิน (CFF) ตามจำนวนเงินสดที่ได้รับจริง จากนั้นเมื่อถึงเวลาจ่ายดอกเบี้ยในแต่ละงวดก็เป็นกระแสเงินไหลออกจากงบกระแสเงินสดจากกิจกรรมการดำเนินงาน (CFO) ตาม Coupon payment ที่จ่าย และเมื่อถึงวันครบกำหนดไถ่ถอน (Maturity date) ก็บันทึกกระแสเงินสดไหลออกจาก CFF ตาม Par value ของ Bond
ในการซื้อคืนหุ้นกู้ บริษัทต้องบันทึกส่วนกำไรขาดทุนจากส่วนต่างระหว่าง Book value และราคาที่ขายออกไป ตัวอย่างเช่น หากบริษัทซื้อคืนหุ้นมูลค่า 100 ล้านบาท ณ ราคา 102% ของ Par ในขณะที่มี Book value อยู่ 99.5 ล้านบาท จะขาดทุน 99.5 ล้านบาท – 102 ล้านบาท = 2.5 ล้านบาทนั่นเอง
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
- หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Non-Current Liabilities (Part 1) บทนำ
- หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Non-Current Liabilities (Part 2) Discount and Premium Bonds
- หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Non-Current Liabilities (Part 3) Bond Fair Value Reporting
- หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Non-Current Liabilities (Part 4) Lease
- หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: Non-Current Liabilities (Part 5) Pension
